بایگانی دسته ی مقالات

خاک قلیایی مشکلات زیادی را برای کشاورزی، باغداری و یا پروژه‌های گلخانه‌ای ایجاد می‌کند. زیرا مواد مغذی خاک را برای گیاهان، غیر قابل جذب می‌کند. ولی با این وجود برخی از گیاهان با خاک‌های قلیایی سازگاری بهتری دارند. و به صورت اختصاصی برای رشد و نمو در این نوع خاک‌ها تکامل یافته‌اند. پس افرادی که در زمینه پرورش انواع گیاهان و محصولات گیاهی فعال هستند باید بدانند گیاهانیکه پرورش می‌دهند در چه خاکی عملکرد بهتری دارند. با روش‌های سنجش میزان اسیدیته خاک آشنا باشند. و در مواردی بسته به نوع گیاه و محصولات خود میزان اسیدیته خاک را کم یا زیاد کنند. در خاک‌هایی نیز که دیگر قابل اصلاح نیستند مثلا خاک‌های شور مناطق گرم و خشک، بهتر است به جای تلاش برای تغییر اسیدیته خاک از گیاهان متناسب با شرایط خاک استفاده شود. تا از بدتر شدن وضعیت خاک جلوگیری کنیم.

معرفی برخی گیاهان قلیا دوست:

با وجود همه مشکلاتی که برای خاک‌های قلیایی نام بردیم، گیاهان زیادی وجود دارند که هیچ مشکلی با خاک قلیایی ندارند و حتی به خوبی در آن رشد می‌کنند. به دلیل زیاد بودن تنوع گیاهان سازگار با خاک قلیایی، در منابع مختلف گیاهان سازگار با این خاک ها را  به این صورت طبقه بندی طبقه بندی کرده‌اند:

1- گیاهان یکساله: همیشه بهار، گل مروارید و گل گندم.

2- گیاهان چندساله: انچوزا، گل ناز پاییزی (آتوم جوی)، زنبق ریش دار، کوکب کوهی، ایبریس، نعناع گربه‌ای، گندم کوهی، تاج‌الملوک، همروکالیس ( یا سوسن یک روزه)، زبان در قفقا، سوسن عید پاک (یا ایستر لیلی)، علف بره آبی، انگشتانه، آبشار طلایی، اشوریا الگانس (یا ساق عروس)، هوستا، آذین خوشه‌ای، اسطوخودوس، خربق سیاه، لیخنیس (یا صلیب مالتی)، برگ سدابی، داوودی، باد بلرزان، گرزی، زنبق توری، مریم گلی، مارگریت، برونرا، فلوکس (یا گل آتشی) و بومادران

3- درختچه ها: سرو بادبزنی، شمشاد جنگلی، فندق زینتی، شیرخشت، دوتسیا، شمشاد پیچ، سرو لاوسون ، یاس زرد، برگ ریز، یاس بنفش، ختمی درختی، سماق، گل عروس، گل صد تومانی (گل پادشاه)، بداغ، وایجیلا، سرخدار و یوکا باغی

4- درختان: راش ، زبان گنجشک، کهن دار، شاه بلوط، کاج توپی (یا کاج مشهد)، آلو (آلو، زرد آلو و …)

5- پیچک ها: پیچک بوستون، کلماتیس، کیوی، پیچ تلگرافی، عشقه پنج رنگ و یاسمن زمستانه

روش های اندازه گیری PH خاک:

1/ آزمایشگاه خاکشناسی: بهترین و دقیق ترین روشِ تعیین اسیدیته خاک، این است که یک نمونه از آن را در یک آزمایشگاه خاکشناسی آزمایش کنید. این آزمایشگاه ها با دقت بالایی PH خاک را برای شما مشخص خواهند کرد.

2/ روش های خانگی: در مقیاس کوچک، در کاشت گیاهان زینتی و باغچه‌ای، شاید نیازی به آزمایش خاک در آزمایشگاه‌های خاکشناسی نباشد. و اندازه گیری PH خاک به روش‌های خانگی نیز تا حد زیادی کار افراد را اصطلاحا راه بیندازد. البته بسیاری از روش های خانگی درجه PH را تشخیص نمی‌دهند بلکه صرفا مشخص می‌کنند که خاک اسیدی است یا قلیایی. از جمله روش های خانگی تعیین اسیدیته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) کیت های خانگی یا PH متر: استفاده از این دستگاه‌ها دقیقترین روش خانگی پی بردن به اسیدیته خاک است.

ب) استفاده از کاغذهای شناساگر: استفاده از کاغذهای شناساگر به عنوان یکی از سریع ترین و مقرون به صرفه ترین روش ها برای تعیین PH خاک است.

پ) استفاده از جوش شیرین و سرکه: جوش شیرین و سرکه، هر کدام به عنوان یک شناساگر برای اسیدیته خاک قابل استفاده هستند.

ت) استفاده از آب کلم قرمز: با جوشاندن قطعات کلم قرمز در آب، یک محلول خنثی و ارغوانی شکل بدست می‌آید که می‌توانید از این محلول رنگی، برای پی بردن به اسیدیته خاک استفاده کنید.

عوامل موثر بر قلیایی تر شدن خاک:

اگر نیاز به ساخت ترکیبیِ خاک قلیایی دارید تا برای یک گونه قلیایی دوستِ گیاهی، یک خاک مناسب تهیه کنید، می‌توانید از روش‌های مختلف استفاده کنید.

1- محلول جوش شیرین: مخصوصا برای خاک گلدان و در مقیاس کوچک از این روش استفاده می‌شود چون تاثیری گذرا دارد. ولی به هر حال اگر تمایل به قلیایی کردن سریع خاک گلدان داشتید، تنها کافیست چند قاشق جوش شیرین را در آبحل کنید. و با آن خاک را آبیاری کنید. البته نباید جوش شیرینِ به کار رفته خیلی زیاد باشد که به گیاه آسیب بزند.

2- استفاده از خاکستر: کاربرد خاکستر به عنوان یک کود قلیایی کننده برای گیاهان گلدانی و باغچه ای کاربرد دارد. علاوه بر اینکه مواد مغذی زیادی در خاکستر وجود دارد که به سرعت قابلیت حل شدن در آبرا دارند. خاکستر باعث بالا رفتن درجه PH خاک خواهد شد و با این کار می‌توانید خاک های اسیدی و یا خنثی را به نوعی تعدیل کنید که برای کاشت گیاهان قلیایی دوست مناسب شوند.

3- استفاده از پتاسیم کربنات: پتاسیم کربنات یک ماده محلول در آب است که برای اصلاح خاک‌های اسیدی و خنثی و بالا بردن PH این خاک ها استفاده می‌شود. از پتاسیم کربنات برای قلیایی کردن خاک در مقیاس های بزرگ مزرعه ای و گلخانه‌ای هم می‌توان استفاده کرد. تنها کافیست مقادیر مناسبی از آن را به سیستم آبیاری اضافه کرد تا به پای گیاهان برسد و خاک اطراف ریشه‌ها را قلیایی تر کند تا شرایط مناسب‌تری برای رشد گیاهان فراهم شود. پتاسیم کربنات جزو مواد مورد استفاده در قلیایی کردن خاک‌ها است.

درمان قلیایی بودن خاک:

برای اصلاح، خاک‌های نمکی و شور چندین روش وجود دارد. در این روش‌ها اگرچه همگی با هدف نهایی کاهش شوری خاک اجرا می‌شوند ولی شیوه کار آن‌ها باهم متفاوت است. به طور کلی روش‌های اصلاح خاک قلیایی بر سه نوع اند:

1/ روش های تبدیل نمک خاک به انواع کمتر زیانبار: در صورتی که به دنبال یک راه ارزان‌تر از زهکش‌گذاری و آبشویی زمین باشیم. می‌توانیم صرفا با افزودن موادی به خاک، یون‌های سدیم و کلسیم خاک را کاهش دهیم. یکی از این روش‌ها افزودن ژیپس یا همان گچ به خاک است. با این کار یک واکنش شیمیایی، سبب تبدیل کربنات و بی کربنات سدیم به سولفات می‌شود. که سدیم در آن به دام می‌افتد و PH خاک کاهش می‌یابد. اضافه کردن گوگرد (سولفور) به خاک قلیایی یک روش دیگرِ اصلاحی، برای این نوع خاک‌هاست. چون به مرور تبدیل به اسید سولفوریک می‌شود و این اسید خود مستقیما سبب کاهش PH خاک می‌شود. به علاوه کربنات‌های سدیم و کلسیم را نیز به ترکیبات سولفات تبدیل می‌کند و خاک را از آن‌ها در امان نگه می‌دارد. سولفات‌های دیگر مثل سولفات آهن و آلومینیوم و نیز نیترات آمونیوم، در اصلاح خاک قلیایی موثر هستند.

2/ روش‌های خروج نمک از خاک: در این روش با استفاده از ماشین آلات مخصوص و بیل‌های مکانیکی، لوله‌های زهکشی در عمق خاک قرار می‌دهند. که جنس این لوله‌ها می‌تواند از جنس PVC باشد. بعد از مستقر کردن زهکش‌ها، اراضی را اصطلاحا آب شویی می‌کنند یعنی اینکه با آبی شور و غیر سدیمی خاک را آبیاری می‌کنند. با این کار سدیم موجود در خاک با املاح آب ترکیب شده و از طریق لوله‌های زهکشی از زمین خارج می‌شود. این شیوه یک روش پر طرفدار در قابل کشت کردن زمین‌های با خاک قلیایی است.

3/ روش های کنترل میزان شوری خاک: مهمترین روش کنترل کنندۀ شوری خاک، استفاده از آبیاری است. چون خود آبیاری باعث کاهش درصد غلظت نمک‌ها در خاک می‌شود. باید به گونه ای تناوب آبیاری را تنظیم کرد که گیاهان در مراحل اولیه رشد خود که حساسیت بیشتری به شوری خاک دارند از آن در امان بمانند.

مشکلات ناشی از قلیایی بودن خاک:

در خاک‌های قلیایی مقدار زیادی یون سدیم و کلسیم در خاک وجود دارد. به همین دلیل، ممکن است خاک قلیایی مثلا خاک‌های سدیمی، خاک شور نیز گفته شوند. یون سدیم و کلسیم از جذب عناصر مغذی توسط گیاهانجلوگیری می‌کند و سبب مشکل در رشد گیاهان می‌شود. همچنین غلظت بالای این یون‌ها باعث مسمومیت گیاهان می‌شود. رنگ خاک قلیایی به دلیل حل شدن هوموس خاک به تیرگی می‌گراید و خاک های قلیایی از نظر مواد آلی فقیر هستند. ساختمان خاک و حالت فیزیکی این نوع خاک‌ها نیز مشکل دارد و خاک دچار فرسایش می‌شود.

با توجه به تغییراتی که انسان در محیط زیست اطرافش ایجاد کرده موجب مختل شده کل اکوسیستم شده است. با از بین رفتن هر حیوان یا حشره یا گیاه زندگی بسیاری از موجودات دیگر نیز در خطر می افتد. گیاهان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. امروزه مشکل از بین رفتن گونه های گیاهی گریبانگیر ایران و تمام جهان شده است. گیاهان نادر ایران اغلب در شرایط ناسازگار قرار گرفته اند یا مورد استفاده بی رویه گل فروشان واقع شده اند.

معرفی گیاهان در حال انقراض:

1- سوسن چلچراغ: سوسن چلچراغ ملکه تمام گونه‌های بومی ایران زمین است و فقط در ایران رویش دارد ارزش این گیاه به این دلیل است که ترکیب ژنتیکی‌اش به دوران چهارم زمین شناسی برمیگردد. مناطقی از رودبار و تالش و داماش که آن هم متاسفانه به خاطر چیدن و لگد کردن گل نسلش درحال انقراض است!

2- لاله واژگون: گل لاله واژگون که تنها عامل انقراضش چیدن بی رویه مردم است که نسل آن رو به خطر انداخته است.

3- گیاه پیچ جِید: این گل زیبا به خاطر فرم خاص گل‌های خودش که شبیه منقار طوطیه شهرت دارد و بومی فیلیپین است. این گل به خاطر سخت تکثیر شدن وسخت بذر دادن و البته به خاطر جنگل زدایی بی رویه در منطقه بومی خودش در حال نابودی است. گرده افشانی این گل به عهده‌ی خفاش‌ها بوده و رنگ خاص گل اون توی کمتر گلی دیده می‌شود.

4- گل کامپیون یا نوعی سیلن: دوستان این گل زیبا و نام آشنا که گونه‌های اون رو توی زمستون کاشته می‌شود به نام سیلن یا قلیونک توی ایران در واقع این گونه اختصاصا بومی جزیره‌ای در منطقه‌ی تنگه جبل والطارق ورودیه دریای مدیترانه است که سال‌ها برادران گیاهشناس فکر میکردند که نسل آن منقرض شده، ولی خدا روشکر یک روز که یک کوهنورد آشنا به این گل، می‌رود توی کوه‌های مرتفع این جزیره این گل رو اونجا می‌بینه که چطور منزوی شده و تا ارتفاعات دور از دسترس عقب نشینی کرده؛ و به این ترتیب شادی به اردوی گیاه شناسان برمیگرده و الان تونستن ازش بذر بگیرن و توی باغ‌های گیاه شناسی دنیا پرورش بدن و از انقراضش جلوگیری کنند

5- کورئوپسیس یا اشرفی شکلاتی: گل‌های زیبا و مینیاتوری اشرفی شکلاتی به خاطر رنگ قرمز تیره و مایل به قهوه‌ای خودشون به این اسم خوانده می‌شود و قطر گل‌ها حدود ۴ سانتی متر و عطری شبیه به عطر وانیل یا ارکیده وانیلی می‌دهد. این گل‌ها بومی مکزیک هستند که متاسفانه نسلشون ۱۰۰ سال پیش منقرض می‌شود، ولی خدا رو شکر هر طور که بود تونستند تعدادي ازین گل رو از طریق تکثیر رویشی و کشت بافت و انتقال ژن باززایی کنند که اون‌ها هم به خاطر عقیم بودن قادر به تولید بذر نیستند و با قلمه و تقسیم ببوته باید تکثیر بشوند.

6- گل منقار طوطی یا لوتوس: این گل زیبا که تا حدودی شبیه به پیچ جِیده بومی خاص جزایر قناری است و دارای برگ‌های باریک و نقره‌ای رنگ و مقاوم به کم آبی و گل‌های قرمز و نارنجی رنگ است. دلیل به خطر افتادن این انقراض پرنده‌ی گرده افشانی کننده این گل است که بهش پرنده‌ی آفتاب میگن یا شکارچی عنکبوت، گفته می‌شود. ابتدا تصور می‌شود که این گل کاملا منقرض شده، ولی بعدا چند گونه که پیدا شد امکان گرد افشانی با حشرات دیگه هم قوت گرفت؟! که بتوانند اون حشرات رو پرورش بدهند و نسل این گل هم حفظ بشود که هنوز این اتفاق نیفتاده؟! درحال حاظر این گل به صورت مصنوعی تکثیر شده و توی فضای سبز ازش استفاده می‌شود.

7- ارکیده روح یا گاست: این گونه ارکیده علاوه براینکه در خطره، گیاهی خیلی خیلی خاص است ازین جهت که برخلاف همه گل‌های دیگه به فتوسنتز اعتقادی ندارد و برگ هم حتی ندارد، میتواند همیشه زیر خاک زندگی کنه تا موقع مناسب گلهاشو بفرسته بالا، درواقع این گل با قارچ‌ها و درختان همزیستی مسالمت آمیز دارد و ازین طریق زندگی می‌کند، بومی کشور کوبا و یک منطقه در فلوریدا است وتکثیرش هم تقریبا ممکن نیست، چون وقتی گل بده باید یک نوع شپ پره آن را گرده افشانی کند و بذرش هم باید بریزه روی نوعی خزه خاص تا سبز بشود! البته با کشت بافت توانستند کشتش کنند و وارد بازار بشود.

8- درخت کوکای: این درخت عجیب و زیبا از خانواده‌ی پنیرکیان یا گل ختمی که فقط بومی جزایر هاوایی است. تا سال ۱۸۶۰ فقط ۳ عدد ازین درخت وجود داشت که بعدا در سال ۱۹۵۰ دانشمندان به این نتیجه رسیدند که نسلش از بین رفته است، ولی خوشبختانه بیست سال بعد یک گونه ازین درخت توی هاوایی پیدا شد خوشحالی رو به کمپ گیاهشناسان برگردوند، اما متاسفانه به خاطر آتش سوزی که سال ۱۹۷۸ رخ داد همین یک گونه هم به جز یک شاخه از بین رفت……از همون یک شاخه برای تکثیرش استفاده شد و از آن جا که این درخت سخت تکثیر میشود الان حدود ۲۳ عدد بیشتر نمانده که آن هم دلیلی بر اثبات انقراض نیست. عمده دلیل انقراض این درخت همونطور که توی مقدمه گفته شد از بین رفتن نسل یک پرنده گرده افشان شهدخوار به نام «وستیاریا» عنوان شده است.

9- گل انگلی جسد یا رافلزیا: این گل بزرگترین گل دنیا محسوب می‌شود و هنگام بازشدن گلهاش تا ارتفاع یک متر و نیم هم میتواند برسد و با تصاعد کردن بوی جنازه و تعفن هم بدبو‌ترین گل گیتی شناخته شده و هم سوسک‌ها و مگس و حشرات رو برای گرده افشانی خودش فرا میخواند؟! بومی سوماترا و جنگل‌های کم ارتفاع اندونزی است ونه برگ نه ریشه نه ساقه و هیچی ندارد به صورت انگل وار، وارد تنه گیاه پیچ موچسب شابلوط میشه و پس از مدتی زندگی انگلی از این گیاه از داخل تنه آن گلهایش رو بیرون می‌فرستد!

10- ارکیده‌ی کفش ونوس: سلطان ارکیده‌ها کفش ونوس متاسفانه نسلشون در حال انقراض است به خاطر نابودی رویشگاه‌ها و سخت بودن تکثیر و زندگی همزیستی با قارچ‌ها و درختان! این گیاه بومی اروپا است و خوشبختانه اونا به موقع به خودشون اومدن و حتی با ایجاد حفاظت فیزیکی پلیس از آسیب رساندن به این گل در طبیعت جلوگیری می‌کنند گل‌هایی که در آزمایشگاه کشت بافت شدن هر شاخه تا ۵ هزار دلار آمریکا به فروش میرسند. تکثیر این گل هم به قدری سخت است که حتی چارلز داروین هم نتوانست تکثیرش کند.

11- درخت فرانکلین: این درخت زیبا از خانواده‌ی چای‌ها و بومی منطقه آلتاما‌ها از شهر جورجیا است که متاسفانه از قرن ۱۹ به بعد در طبیعت منقرض شد و فقط تعدادی از آن توسط شخصی به نام آقای بارتارام که قرن ۱۹ قبل از انقراض تعدادی از اون رو تکثیر کرد. این گیاه زیبا دارای گل‌های معطر سفید و برگ‌هایی که در پاییز قرمز میشن و خیلی زیبا است. البته امروزه به صورت گل اپارتمانی یا درختچه‌ای وجود دارد که همگی از همون پایه‌ای که آقای بارتارام تکثیر کرد به وجود اومدند…

12- گل کاملیا میدلمیست: این گل اکنون به عنوان کمیاب‌ترین گل عالم شناخت شده است و چرا که دو پیاز از اون یکی توی نیوزیلند و دیگری توی یک گلخانه در لندن وجود دارد که توسط آقای میدلمیست در سال ۱۸۰۴ از چین به انگلیس برده شد. البته امکان اینکه مردم عادی تو حیاطشون داشته باشند بدون اینکه بشناسند هم وجود داره، چون این اقای گیاهشناس همون سال‌ها تعدادی رو به بیرون فروخته است. این گل در چین کلا نابود شده و الان توی باغی در لندن هم گلدهی منظمی ندارد و اخیرا توانسته گل بدهد.

13- درخت شمشاد: در شمال ایران می روید که بعد از استعمار انگلیس کمیاب شده و همان تعدادی که وجود دارند هم به دلیل بیماری های قارچی که هیچ درمانی ندارند در حال نابودی هستند.

14- پیچک ایرانی: بومی جنوب ایران است به علت ساختمان سازی در حال انقراض می باشد.

15- زعفران دو گله: نوعی از گل زعفران با نام زعفران دوگله است که از یک پیاز دو تا گل زغفران بیرون می آید. این گل زعفران سفید رنگ بوده و در قسمت بیرونی گلبرنگ هایش راه های بنفش تیره دارد. گل زیابی زعفران دوگله از گیاهان نادر ایران است که تنها در ارتفاعات بالادست شمال و غرب ایران در دامنه های سنگلاخی و مخروبه ها می روید. این گل برعکس زعفران بنفش، در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت گل می دهد.

16- گل سنگ دندان: گل سگ دندان از جمله گل هایی است که گونه های متنوعی دارد. به عنوان مثال از این گل حدود ۲۵ گونه تنها در نواحی معتدل آسیا، آمریکای شمالی و اروپا یافت شده است. در ایران نیز یک گونه جدید از آن دیده شده است که تنها در ناحیه شمالی البرز و در میان درختان راش می روید. پیاز این گل در دو برگ داشته و در ماه های دی تا فروردین گل می دهد

17- درخت انجیلی: درختی با برگ هایی به رنگ های قرمز، زرد، نارنجی، سبز، قهوه ای و خلاصه دیگر رنگ های این تنالیته را با هم در درخت انجیلی می بینید. علت نامگذاری نام لاتین این درخت به parrotia یا طوطی یکی به دلیل فردی است که این درخت را شناسایی کرد چرا که همین نام را داشت و دیگری به دلیل شکل میوه ی آن است که شبیه به منقار طوطی است.

18- زنبق ایرانی: اگر چه گیاه زنبق در تمام دنیا یافت می شود و نمی توان آن را نادر خواند اما گونه ای از گیاه زنبق در ایران یافت می شود که به دلیل رنگ و خصوصیاتی که دارد می توان آن را نه تنها از گیاهان نادر ایران بلکه از گیاهان بومی ایران خواند. این نوع زنبق را در هیچ کجای دنیا به جز کوهستان های حومه ساری و آذربایجان پیدا نخواهید کرد. رنگ گل زنبق ایرانی به رنگ کرم و زرد و گاهی قهوه ای بوده و بسیار زیبا هستند. اگر در طبیعت این نوع گل را دیدید برای حفظ طبیعت به آن آسیبی نزنید.

19- سنبلک چالوس: این گونه کمیاب از گیاهان نادر ایران در دسته سرده کلاغک قرار می گیرد و تنها در دره چالوس دیده شده است. در ارتفاعی بین ۳۰۰ تا ۱۱۰۰ متری لبه صخره ها و در ماه های اسفند و فروردین می روید. رنگ آبی زیبای این گل کوچک جلب توجه می کند. پیاز این گیاه نادر ایران تنها یک گل می دهد که به ندرت به ارتفاع ۳۰ سانتی متری می رسد.

20- نجم آبی: نجم آبی یا سیلا گیاهی پیازی است. نجم آبی را می ‌توان در قسمت‌ های مرتفع جنگل‌ های راش در بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ متری و یا بالاتر در استان گیلان و در نواحی مجاور آن در استان آذربایجان یافت. معمولا این گل ها شکلی شبیه به لیوان دارند اما اگر نور کافی به آن ها نرسد شکل گل برگ ها افقی می شود.

21- جام زرین: استرنبرجیا یا جام زرین یکی از گیاهانی است که پیاز دارند و در پاییز گل می دهند و دارای هشت گونه ی شناخته شده است. با اینکه تعداد گونه های آن کم است اما همین تعداد اندک بسیار گسترش یافته اند و از جنوب غربی اروپا تا جنوب غربی آسیا گسترده اند. معمولا در خاکهای شنی رشد می ‌کند و زهکش خوب بستر کاشت، وجود دوره ‌ای گرمای خشک در تابستان و خاک های آهکی برای گل دهی آن توصیه می ‌شود.

ایران، کشوری چهار فصل است. به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص ایران، قرارگیری آن بین دو دریا، توپوگرافی خاص آن و بسیاری از عوامل دیگر، گونه های جانوری و گیاهی خاص و منحصر به فردی در جای جای کشورمان ایران یافت می شود. تنوع گیاهی ایران آنقدر گسترده است که آن را در بین کشورهای دیگر منطقه خاور میانه منحصر به فرد می کند.

معرفی گیاهان بومی ایران:

1- زنبق: این زنبق از دسته ی زنبق های ریش دار ریزومی ، کمیاب و بومی حومه ساری و استان آذربایجان اخص میانه میباشد. از ویژگیهای آن ، برگهای پایین آن خطی و صاف حدود 12 سانتی متر طول و 4 یا 5 عدد میباشند گلها به رنگ های کرم و زرد با تن های مختلف و سفید و گاهی ترکیب این رنگ ها ، داشتن حالت مواج و کرک های سیاه رنگ و هاله رنگ قهوه ای و طلایی در وسط ان و داشتن تخمدانی استوانه ای و گل آذین انتهایی است.

2- زغفران ایرانی: این گونه از زعفران بومی ایران عزیز و همانطور که از نام گونه ی آن پیداست خطه همیشه سبز گیلان میباشد.این گیاه در سال ۱۳۵۱ توسط پروفسور Per Wendelbo سوئدی کشف شد.رنگ گل سفید بوده و دارای ته مایه ای  کم رنگ از بنفش میباشد که در زمان پیری گل بیشتر نمایان میشود.گلدهی ان درپاییز رخ میدهد.

3- لاله واژگون: منشأ آن ایران عزیز و بیشتر غرب کشور است این گیاه از دخایر ژنتیکی خاص و نادر است.در واقع نوع فرم و شکل این گیاه خانواده ی لاله سانان را سرافراز کرده و نام ایران را بر سر زبانها انداخته است. گیاهی دایمی و سوخ دار بوده که سوخ آن از نوع حقیقی بدون پوشش با دو یا تعداد بیشتری فلس درشت است.

4- سوسن چلچراغ: یک گونه ی بسیار زیبا و البته کمیاب از خانواده ی سوسن ها که به جرات پرچم این خانواده را به احتزاز درآورده است.این گونه با افتخار در ارتفاعات ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ متری گیلان در داماش قرار دارد. این گل و در حدود ۲۰۰۰ نمونه در مناطق محافظت شده ی گیلان به سان یک حوری با هزار ناز و اشوه می رویند. گلدهی و دلبری آن در خرداد ماه شروع میشود.

5- گل نگون سار: مهم ترین گونه این جنس persicum میباشد. که مهمان شمال ایران میباشد. در این زمستان اگر به جنگلهای شمال سفر کنید این گیاهان زیر درخت ها به طور طبیعی سبز شدند.به طور طبیعی در نواحی غرب مدیترانه وجود دارد. گیاهی علفی دائمی از تیره پامچال سانان است.

6- بنفشه ایرانی: این بنفشه گیاهی چندساله است که به صورت یک ساله و دو ساله کشت و کار می شود.به طور طبیعی در شمال ایران میروید ولی به خاطر تکثیر تجاری، امروزه در تمام نقاط ایران استفاده میشود. گل ها از محور برگ ها به صورت تکی و به ندرت جفتی ظاهر می شود. هر گل دارای ۵ گلبرگ بوده که یک گلبرگ مهمیزدار در پایین، دو عدد در بالا قرار دارند گل ها در آخر زمستان یا اوایل تا اواخر بهار به مقدار فراوان ظاهر می شوند .

7- درخت انجیلی: parrotia به معنی طوطی و بومی جنگلهای شمال ایران می‌باشد وعلت این نامگذاری دو زائده منقار مانند، شبیه نوک طوطی است که در دو طرف میوه در قسمت بالا قرار دارد ارتفاع این گیاه تا 12 متر میرسد و از گیاهان بسیار شاخص در فضای سبز کاربرد دارد به شمار میرود.و به علت سختی چوب به ان چوب آهنی هم گفته میشود.بیشتر برگهای این درخت زیبا جلب نظر میکنند زیرا برگهای آن درجوانی قرمز و بنفش و در سنین میانی سبز و نهایتا هنگام پاییز و پیری به رنگهای مختلف تغییر میکند.

8- شمشاد ایرانی: درختچه ی شمشاد از جمله گیاهان تشکیل دهنده ی برخی جنگل های شمال است که در فهرست گونه‌های گیاهی در خطر انقراض اتحادیهٔ بین‌المللی حفظ طبیعت قرار دارد ارتفاع ان تا 9 متر و قطر تنه تا نیم متر میرسد برگها ریز و  درختی همیشه سبز و سایه پسند میباشد از نظر تاریخ طبیعی گیاه شناسی این گونهٔ بومی ایران از حوالی دورهٔ کِرتاسه در دوران مزوزوئیک در جنوب دریای خزر تا ارتفاعی از نیم‌رخ شمالی رشته کوه البرز ظاهر شده است. از این رو سابقهٔ پیدایش آن به حدود 136 میلیون سال قبل می‌رسد به دلیل اینکه این درختچه چوب مطلوبی دارد بنابراین در زمان قاجار بخش عظیمی ازین چوب جنگل ها را برای صادرات نابود کردند.

9- سرخدار: گیاهی همیشه سبز .این گیاه هم ازان دسته گیاهانی است که ما به داشتنش افتخار میکنیم چون که واقعا کاربردش تو فضای سبز، کارو فانتزی میکنه!این گیاه به سایه مقاوم بوده و باید در تابستان از آفتاب در امان بماند برگ های سوزنی شکل داشته و پایه های نر و ماده از هم جدا میباشند این گیاه که از راسته کاج ها میباشد. میوه های قرمزی تولید میکند که پرنده ها آن را خورده و به پراکنش بذر ان کمک میکنند . در ضمن میوه ها سمی میباشد.به لطف تجاری شدن این گیاه نسلش در خطر انقراض نیست.

10- ارکیده زنبور: این گیاه زیبا و عجیب از خانواده ی ارکیده ها بوده و همانطور که از نام آن پیداست بومی روستای کجور، از حوالی نوشهر از خطه ی مازندران است.از معدود ارکیده های موجود در ایران میباشد و در زیست شناسی و گیاه شناسی این گل و نحوه ی گرده افشانی ان بسیار اهمیت دارد و جز گیاهان عجیب و غریب دسته بندی میشود.

11- گل رز ایرانی: این گل زیبا از خانواده ی گل سرخیان و بومی ایران است.دارای گلهای زرد رنگ با مرکزیت قرمز میباشد بسیار معطر بوده و قطر گلها به طور متوسط 3 سانتی متر است و تا ارتفاع 50 الی 60 سانتی متری هم قد میکشد. دارای رنگ های زرد و قرمز است . این گل به خاطر ناسازگاری که دارد ترجیح میدهد تا دگر گرده افشان شود یعنی با گلهای شبیه به خود ولی دیگری گرده افشانی کند بنابراین گل خود را زرد رنگ با مرکزیت قرمز تا سیاه تکامل داده تا حشرات را جذب کند.

12- درخت دغدغک: گیاهی درختچه ای و سمی دیگری از خانواده ی باقالاسانان یا همان Fabaceae خودمان این گیاه بیشتر در جنوب ایران سبز میشود دارای گلهای پروانه ای و زرد رنگ توخالی میباشد به همین دلیل ظاهرا در مناطق بومی به آن دغدغک میگن.گلدهای خوشه ای آن  توی بهار و تابستون حداقل درمنطقه ی کرج اتفاق می افته.برگهای ان مثل درخت اقاقیا بیضی و کوچک و به طور مرکب در شاخه های مرکب سبز میشود.

13- عشقه: این نوع عشقه رو زیاد دیدیم در پارکها، در خانه ها، در نقاط سایه و کور، و گاهی هم دیدیم که آفت شپشک و سپردار میگیرند ولی گیاه مقاومی است و متاسفانه به این گل زیبا و مقاوم به چشم علف نگاه میشود. در صورتی که میتواند رطوبت بالایی ایجاد کند و لطافت زیادی به محیط بدهد. دوستان این گیاه شاید کلیشه شده باشه ولی وقتی بدانید گونه ای ازین گیاه زیبا بومی ایران عزیز و جنگل های شمال ایران و نواحی البرز هست شاید نگاهتون به این گیاه عوض بشود و با یک نگاه میهنی آن را ببینید.

14- آفتاب پرست: آفتاب پرست اروپایی گیاهی علفی و کوچک، دارای برگ های بیضوی، عاری از دندانه و به رنگ سبز روشن در دو سطح پهنک است. گل ها کوچک و سفید رنگ که به صورت مجتمع و خوشه مانند در حول محوری باریک هستند، ساقه آن به ارتفاع 8-50 سانتی متر می رسد. آفتاب پرست در خاک های فقیر هم دوام می آورد. این گیاه در مناطق سردسیر هم می تواند رشد کند چون مقاوم به سرماست. در خاک های فقیر هم دوام می آورد و نیاز به خاک غنی و حاصلخیز ندارد و بومی خراسان رضوی می باشد.

15- آلاله برفی: آلاله برفی گیاهی چندساله از تیره آلاله گان می باشد. از تیره های بزرگ نهاندانگان شامل 50 جنس و تقریبا 2000 گونه است. در این تیره اکثر گونه ها به علت دارا بودن گلوکوزیدها و آلکالوئیدها کم و بیش سمی هستند. بعضی از گونه ازنظرپژشکی اهمیت فراوان دارند. برخیاز آلکالوئیدهای این گیاه در ساخت حشره کش ها به کار می روند. خاستگاه آن غرب آسیا بوده و بیشتر در ارتفاعات کوهستانی رشد می کند. این گیاه بدون نظر متخصص و پزشک نبایستی مورد استفاده قرار بگیرد.

16-     آلبالو وحشی: این گیاه به صورت درختچه ای رشد می کند که ارتفاع آن در نهایت به 2 متر می رسد. دارای میوه های به رنگ قرمز، سیاه و زرد است. گیاهی خزان پذیر بوده و عمر باردهی آن بین 25 تا 35 سال می باشد. گل های آن دارای 5 گلبرگ و 5 کاسبرگ و پرچم و مادگی است. این درختچه اکثرا در مناطق کوهستانی و صخره ای پراکنده هستند. مقاومت بیشتری به خاک های مرطوب دارد. نیاز به خاک مرغوب با بافت نسبتا سبک با زهکشی مناسب دارد.

17- برگ بو زاگرسی: خوشک در ایران درختچه ای است که در سراسر زاگرس می روید و علاوه برا ایران، در کردستان، ترکیه، عراق، افغانستان و پاکستان نیز یافت می شود. این گیاه متعلق به خانواده Thymelaceae می باشد که شامل 5 جنس و 55 گونه است. این گیاه دارای 11 ترکیب شیمیایی است که این ترکیبات بیشتر دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند. این گیاه در درمان بیماری های آرتروز، ورم عضله، آنفلونزا کاربرد دارد و دارای خاصیت ضد تکثیر سلول سرطانی و ضد انگلی است.

18- پبچک درختچه ای: گیاهی است چند ساله از خانواده پیچک صحرایی، که ریزوم ها سفید رنگ بوده و در تمام هات گسترده شده اند و گوشتی و آبدار هستند. پیچک درختچه ای دارای استولون های 30 تا 120 سانتیمتری هستند. برگ های آن متقابل و پیکانی شکل، گل هایش سفید تا سفید صورتی و شیپور مانند است. گلدهی آن مختص فصل خاصی نیست و گل های آن به تدریج باز می شوند. بذرها به رنگد سیاه و گاه قهوه ای متمایل به خاکستری است.

19- شقایق نعمانی: شقایق بیفلورا گونه ای غده ای است که بومی غرب آسیا است و در زیستگاه های سنگی رشد میکند. بذرهای این گیاهان توسط جیم و جنی آرشیچالد از غرب ایران جمع آوری شده و پرورش یافته اند. این گل تقریباً 12 سانتی متر طول دارد. گلها به قطر حدود 4 سانتی متر و در بالای شاخهای تا حدودی مکنده ، که قبل از گل ظاهر می شود ، نگه داشته می شوند. توجه داشته باشید که گلهای قرمز پس از گرده افشانی بسته می شوند و به آرامی زرد رنگ می شوند.

20- سریش ایرانی: ریشه ی گیاه سریش ایرانی ضخیم و لعاب دار است. یک ریزوم کوتاه ضخیم و راست چسبیده به تعدادی ریشه های کلفت شبیه به بازوان یک ستاره دریایی است که از مشخصات بارز شناسایی این گیاه است. همه برگ های دراز و باریک این جنس به صورت مجتمع بزرگ برگ های قاعده ایی نمایان می شوند. گل ها به رنگ های صورتی، سفید، زرد، مایل به سبز تا سبز متمایل به قهوه ای در طول یک خوشه خیلی بلند و بر روی یک ساقه بی برگ قرار گرفته اند.

21- گل بهار: گل بهار یک گیاه علفی گلدار که ریشه آن به صورت غده است. ارتفاع گیاه به 25 سانتی متر می رسند. آنها دارای گل های منفرد هستند. گل ها فقط در طول روز، در هوای بارانی و در غروب بسته می شوند. در نتیجه می توانند از گیاه در برابر رطوبت محافظت کنند. این گیاه به مدت 15 تا 20 روز گل دارد. گل ها بدون دمگل و زرد رنگ که از اواخر زمستان تا اوایل بهار ظاهر می شوند.

22- گل عسلی: گیاه دائمی به بلندی و گستردگی 30 سانتی متراست و دارای برگ های سرنیزه ایی شکل بوده و گل ها شیپوری و زرد رنگ هستند و در تابستان ظاهر می شوند. در شمال غربی ایران، گل عسلی یافت می شود. امه به دلیل بهره برداری بیش از حد و پیشرفت سریع فعالیت های صنعتی نزدیک به زیستگاه طبیعی این گیاهان، این گونه در حال حاضر به طور جدی در معرض خطر انقراض هستند.

23- گلایول ایرانی: ارتفاع گیاه گلایول ایرانی به کمتر ار 50 سانتیمتر می رسد. گلها به طول 3 سانتیمتر هستند و رنگ آنها ارغوانی و بنفش تیره هستند. فصل گلدهی از فروردین تا اردیبهشت است. این گونه تنها در استان فارس و خراسان شمالی گزارش شده است. این گیاه از طریق پیاز تکثیر می شوند و پیازها بسته به رقم نیاز سرمایی متفاوتی دارند ولی به طور متوسط 5 ماه در دمای حدود 5 درجه سانتیگراد خواب پیازها را می شکند.

24- لاله آتشین: لاله آتشین از گونه های خودرو ایران می باشد و قسمت ریزوم آن خوراکی و شیرین است. شاخه گلدار منتهی به یک گل منفرد و فاقد برگ بوده و گل های بسیار زینتی دارد. این گونه دارویی نیز می باشد. گونه های گیاهی دارویی بخش قابل توجهی از فلور ایران را تشکیل می دهند. این گونه مسهل بسیار قوی است و درمان طبیعی نقرس نقش عمده ای ایفا می کند.

25- لاله دورنگ: لاله هفت رنگ با نام علمی Tulipa biflora یا نام های مترادف Tulipa polychrome و Tulipa buhseana با ارتفاع 15 سانتی متر، به نظر می رسد که این گیاه زیبا متداول ترین گونه لاله ایرانی باشد که در بین گیاهان بومی فلات های مرتفع و یا دامنه کوه ها و اکثرا در ارتفاعات متوسط دیده می شود و شباهت خیلی زیادی به گیاه لاله ریزه داشته ولی این گونه به وسیله قطعات داخلی گلپوش پهن تر قابل تشخیص می باشد.

26- یاسمن صخره ای: به جرات می توان گفت یاسمن صخره ای یکی از زیباترین گیاهان صخره ای بومی ایران است. یک گیاه مقاوم به سرما و شرایط نامساعد محیطی، گیاهی چند ساله که در فروردین ماه رشد خود را آغاز می کند و در اردیبهشت ماه به گل می رود. و خرداد هم بذر می دهد. اغلب در شکاف سنگ ها و صخره های مناطق سرد و کوهستانی غرب کشور رشد می کند، تکثیر از طریق بذر می باشد. متاسفانه به دلیل کاهش بارندگی ها و توزیع نامناسب بارش ها این گیاه به شدت در معرض خطر انقراض است.