گل حنا – Busy Lizzie
گل حنا یا Busy Lizzie با نام علمی Impatiens walleriana که Impatiens ، Sultana ، Impatiens sultani و Balsam نیز بدان گفته می شود، گیاهی است از خانواده بالزامیناسه (Balsaminaceae) که بومی نواحی شرق آفریقا از کنیا تا موزامبیک است. نام گذاری Impatiens از واژه ای لاتین به معنای بی تاب گرفته شده و گویای این ویژگی است که غلافهای دانه رسیده گل حنا حتی از یک لمس سبک باز می شود به نحوی که تداعی بی تابی این گل باشکوه را به همراه دارد و این رو این گل به Impatiens sultani یا سلطان باشکوه لقب گرفته است.
معرفی گیاه
گل حنا یا Busy Lizzie یک گیاه چند سالۀ همیشه سبز کم نور دارای گل های بسیار زیبا با رنگ ها و شکل های متنوع است که از پنج گلبرگ به اندازۀ تقریبا پنج سانتی متر عموماَ تک رنگ تشکیل شده است که بعضی از گونه ها دارای خارهایی به اندازۀ تقریبی یک سانتی متر هستند. ارتفاع گیاه به 15 تا 60 سانتی متر رسیده و برگ های آن از 3 تا 12 سانتی متر هستند. تنوع گل ها و برگ های سبز و ابلق گل حنا بعضا حاصل فرآیندهای اصلاح نباتات است.
بوتۀ گل حنا علفی بوده و ساقه هایش گوشتی، آبدار منشعب و شفاف هستند . اکثراً در محور برگ های بالایی گلدهی می کند. گل های آن به شکل منفرد یا خوشه ای به صورت کم پَر یا پُر پَر و به رنگ های قرمز، سفید، ارغوانی و صورتی ظاهر می شوند.
مراقبت و نگهداری
نور
مکان دارای سایۀ جزئی تا سایه کامل برای Busy Lizzie مناسب است. تابش مستقیم آفتاب به این گیاه آسیب می رساند. اگر گیاه را در منزل نگهداری می کنید، کنار پنجرۀ باز شمالی برای آن مناسب است.
آبیاری
در زمستان هفته ای دو بار و در تابستان هر روز به آبیاری نیاز دارد. بین دو آبیاری حتما خاک آن باید خشک شود.
دما
دمای 18 درجه سانتی گراد برای Busy Lizzie ایده آل است.
رطوبت
محیط مرطوب برای Impatiens walleriana مناسب است، اما هرگز نباید روی بوته ها آب پاشی کرد. در فصل تابستان بهتر است خاک گیاه همیشه مرطوب باشد.
تمیزنمودن برگ
ضروری نیست.
گل دهی
زمان گلدهی Impatiens walleriana از خرداد ماه تا اوایل پاییز است.
تغذیه
گیاه Impatiens sultani باید هر دو هفته یک بار با کود های سه بیست تغذیه شود و لازم است کود هنگام آبیاری همراه با آب به گیاه داده شود، هرچند گیاه که رشد کرده و سن دار به میزان کمتر کود شیمیایی نیاز دارد.
هرس
حذف جوانه انتهایی موجب می شود که شاخه های فرعی هم رشد کنند و گلدان پر شاخه شده و تراکم برگ هایش بیشتر شود.
تکثیر
Impatiens walleriana یا همان Impatiens sultani از طریق قلمه گیری و کاشت بذر تکثیر می شود. انواع چند ساله را با قلمه می توان افزایش داد به طوری که قلمه را به مدت کوتاهی در آب یا پیت مرطوب می گذارند تا ریشه دهد. در بهار نشاء اين گياه را در گلدان می کارند تا در تابستان گياهی پر از گل به دست آيد. گل های Impatiens sultani تنها یک ماه دوام می آورند.
تعویض گلدان
تا زمانی که حجم گلدان پر از ریشه نشود ، گیاه گلدهی نخواهد کرد، هر چند سال یک بار تعویض گلدان برای آن کافی است.
خاک
مخلوط خاک باغچه با خزه و کود دامی برای Impatiens walleriana مناسب است.
عوارض و درمان
برگ ها می ریزند
گیاه به مدت طولانی در هوای سرد بوده است. Busy Lizzie باید به طور منظم آبیاری شود. حملۀ کنۀ قرمز یا شته هم ممکن است علت آن باشد.
برگ ها پژمرده می شوند
آبیاری بیش از حد علت آن است. بعد از یک خشکی طولانی، اگر گلدان Impatiens walleriana را پر از آب کنید به طوری که آب اضافی در زیر گلد‌انی جمع شود، روز بعد برگ ها دچار پژمرد‌گی می شوند.
گل ها کم هستند
عامل آن ممکن است کمبود نور ، تغذیه کم یا تغذیه بیش از حد، سرمای هوا یا تعویض زود‌تر از موقع گلدان Impatiens walleriana باشد.
ساقه ها دچار زنگ زدگی شده اند
علت آن آبیاری بیش از حد، به خصوص در زمستان و یا در نور کم است.
گل ها می ریزند
علت آن ممکن است کمبود نور ، خشکی هوا ، خشک بودن خاک گلدان و حمله ی کنه قرمز باشد .
ساقه ها دوکی شکل، شاخه ها نازک و فاصله برگ ها ازهم زیاد شده
علت آن کمبود نور و گرمای زیاد است . (در بعضی از انواع Impatiens sultani، پس از آنکه گیاه چند ساله شد به این حالت در می آید که در این صـورت چاره ای برای آن نیست و باید از گلدان صرف نظر کرد!)
بوته به گل نمی نشیند
علت آن تعویض زود‌تر از موقع گلدان است، زیرا تا موقعی که تمام حجم گلدان Impatiens sultani از ریشه پر نشود، گیاه به گل نمی‌نشیند.
نکات و ملاحظات
مکان نگهداری Busy Lizzie نباید بسته بماند، لازم است دائماً تهویه شود وگرنه ساقه های گیاه سیاه می شوند. کنۀ قرمزاغلب در هوای گرم و خشک به گیاه حمله می کند، در این حالت سطح برگ برنزه شده و خال های قهوه‌ای روی آن ظاهر می شوند. همچنین پشۀ سفید و شته به سطح زیرین برگ حمله می کنند و گیاه را ضعیف و برگ ها را پژمرده می کنند.
کلمات کلیدی پیشنهادی برای جستجو و کسب اطلاعات بیشتر از سایر مراجع:
گل حنا | Busy Lizzie
Impatiens sultanii | Impatiens walleriana | Sultana
