بایگانی ماه خرداد, 1401

هل یکی از قدیمی ترین ادویه جات در جهان است. گیاه هل که بوته ای چند ساله از خانواده زنجبیل است، بومی جنوب هند است. امروزه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در سراسر جهان کاشته می شود. این ادویه بعد از زعفران و وانیل سومین ادویه گران قیمت در جهان است. همان طور که گفتیم  هل یکی از ادویه های پر مصرف و گران است، بنابراین اگر این گیاه را در خانه پرورش دهید در هزینه شما صرفه جویی زیادی می شود. علاوه بر این با کاشت هل در خانه می توانید هل را بصورت کاملا ارگانیک و سالم داشته باشید.

کاشت هل به روش رویشی:

در روش تکثیر رویشی، توده های بزرگی از ریزوم را از گیاه در حال رشد گرفته و آنها را از هم جدا میکنیم و به توده های کوچک تر تبدیل می کنیم. سن هر کدام از توده ها باید دسته کم یک سال باشد و یک جوانه نیز داشته باشند و سپس آنها را در چاله های از قبل آماده شده میکاریم. با تکثیر رویشی، گیاه سریعتر رشد می کند. برای کاشت آن، ابتدا گودالی هایی حدود ۳۰ * ۶۰ سانتی متر و به ارتفاع ۶۰ سانتی متر با فاصله ۱٫۵ تا ۲ متری از هم ایجاد میکنیم، یک تا دو ماه قبل از شروع کاشت، چاله ها را با مخلوطی از خاک سطحی و کمپست و کود گاو پر میکنیم.

کاشت هل از طریق بذر:

در این روش، ابتدا کپسول های بذر ( همان هل )  را برای چند دقیقه در آب قرار میدهیم، سپس به آرامی و با فشار کم کپسول را باز می کنیم و دانه ها را خارج میکنیم. در این مرحله، دانه ها را با آب میشوییم تا پوشش چسبناک آن در آب از بین برود. بذر ها را به مدت دو روز داخل آب قرار میدهیم و سپس درون دستمال خیس قرار داده تا جوانه بزند. بلافاصله بعد از جوانه زنی بذر ها را در زمین اصلی یا گلدان مورد نظر می کاریم .توصیه میکنیم برای کاشت بذرها از خاک های سبک، مثل پیت ماس یا کوکوپیت استفاده کنید. همچنین بهترین زمان کاشت هل از طریق دانه (بذر) اواخر تابستان و پاییز است ولی در هر فصلی میتوانید این کار را انجام دهید.

 

نیازهای مهم و ضروری گیاه هل در گلدان:

نور: گیاه را دور از تابش مستقیم آفتاب نگه دارید. این گیاه نور فیلتر شده را ترجیح می دهد (کنار پنجره).

دما: حداقل درجه حرارت در زمستان ۱۵ درجه و در تابستان ۲۴ درجه است.

آبیاری: خاک گیاه هل باید همیشه مرطوب باشد. اجازه ندهید خاک خشک شود. در تابستان که گیاه میوه می دهد آبیاری را افزایش دهید.(در تابستان ۲ بار درهفته و در زمستان ۲ هفته یکبار)

رطوبت: در تابستان دو الی سه بار در هفته گیاه هل را غبارپاشی کنید. در زمستان هفته ای یکبار کافی است.

تغذیه: از کود آلی که فسفر زیادی دارد استفاده کنید (هر دو ماه یکبار در طول فصل رشد).

خاک: خاک شنی و لومی که سرشار از مواد آلی است انتخاب مناسبی است. همچنین می توانید از خاک برگ استفاده کنید.

تعویض گلدان: هر سال با شروع رشد گیاه هل احتیاج به تعویض گلدان دارد.

زمان و نحوه برداشت دانه هل:

مدت زمان مورد نیاز برای رشد و برداشت محصول هل، از ۴ تا ۶ هفته بعد از کاشت این گیاه است؛ اما گاهی بیش از ۲ ماه نیز زمان برای رسیدن دانه‌ها نیاز است. کپسول‌های هل را زمانی که تقریباً رسیده هستند، برداشت می‌کنند؛ یعنی قبل از اینکه رنگ آن‌ها زرد شود، باید نسبت به برداشت آن‌ها اقدام کنید.

انواع هل و بررسی خواص و موارد مصرف هر کدام:

هل سبز: عطر هل سبز از بقیه انواع هل بیشتر است و در انواع غذاها به عنوان چاشنی استفاده می‌شود. در چای یا قهوه هم گاها هل سبز می‌ریزند که بر طعم و بوی آن می‌افزاید. هل سبز در کشورهای مختلف به عنوان درمان برای ناراحتی‌های معده و روده کاربرد دارد. در صنایع غذایی و برخی از کنسروها همچون انواع مربا و کمپوت از دانه و پودر هل استفاده می‌شود. به علاوه، هل سبز اشتها آور است، خواص ضد سرطان و ضد افسردگی دارد. و در کنترل کلسترول و فشار خون موثر است، به سلامت قلب و عروق کمک می‌کند و خواص ضد التهاب و ضد حساسیت دارد. برای انواع مشکلات تنفسی و گوارشی هم به عنوان درمان استفاده می‌شود. هل سبز یکی از پرکاربردترین انواع هل در غذاهای مختلف است.

هل سیاه: کاشتن هل سیاه و پرورش آن در کشورهای مختلف، از هندوستانبه سمت ایرانرواج دارد. شهر کرمان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هل سیاه در جهان است. هل سیاه به قدرت بالای آنتی اکسیدان‌هایش مشهور است و در طب سنتی ایرانی کاربردهای زیادی برای آن لحاظ شده است. از جمله سم زدایی بدن، کمک به سلامت پوست و دهان و دندان، کمک به هضم غذا و کنترل انواع بیماری‌های مزمن.

هل سفید: هل سفید نیز در صنایع مختلف غذایی همچون شیرینی‌هاکاربرد دارد. همچنین در عطر سازی نیز استفاده از این نوع هل رایج است. و در انواعی از دخانیات هم از هل سفید برای معطر کردن استفاده می‌شود. از جمله خواص هل سفید برای سلامتی، رفع و بهبود ناراحتی‌های گوارشی و کبد، کمک به دفع سنگ مثانه، بهبود اشتها و تقویت قلب است. هل سفید، ضد التهاب و میکروب در بخش‌های مختلف بدن است.

 

موارد منع مصرف هل

مصرف این ادویه برای افراد دارای طبع گرم توصیه نمی‌شود چون طبع هل گرم و خشک است. همچنین افراد دارای یبوست یا زخم معده، باید مصرف آن را کاهش دهند. ممکن است مصرف زیاد هل باعث بروز تپش قلبدر افراد شود. افرادی که عفونت‌های دستگاه تناسلی دارند باید از مصرف هل پرهیز کنند و همچنین افراد مبتلا به نارسایی‌های پروستات نیز کمتر باید هل بخورند.

بیماری‌های گیاه هل:

از جمله بیماری‌های رایج گیاه هل بیماری پوسیدگی کپسولِ هل است و عامل آن، انواعی از گونه‌های قارچ هستند. این بیماری در صورت رطوبتزیاد و دمای پایین هوا رخ می‌دهد و محصول هل را از بین خواهد برد. پوسیدگی ریزومی مشکل دیگری است که ممکن است برای یک گیاه هل رخ دهد. و به دلیل حمله قارچ‌ها به ریشه گیاه اتفاق می‌افتد. مشکل دیگری که در اثر حمله قارچ‌ها به گیاه ممکن است رخ دهد بوته میری گیاه هل است. یعنی اینکه کل گیاه در اثر حمله قارچی از بین می‌رود. علاوه بر قارچ‌ها انواع نماتدها و کرم‌هانیز سالانه صدمات زیادی را به مزارع و محصول هل وارد می‌کنند. و بخش‌های مختلف گیاه را مورد تهاجم قرار می‌دهند. نحوه برخورد با هر آفت هل متفاوت است و به آفت کش‌ها و اقدامات پیشگیرانه متفاوتی نیاز دارد. در مورد قارچ‌ها که از جمله آفات اصلی هل هستند یک راه حل آسان دقت در آبیاریگیاه است. رطوبت بیش از حد عامل اصلی حمله قارچی به گیاه هل است.

تحقیقات متعدد نشان می دهد که نگهداری گل و گیاه در خانه و محل کار صرف نظر از جنبه ی زیبایی که دارد، می تواند باعث آرامش افراد شده و به افزایش بهره وری کارمندان کمک کند. کارشناسان توصیه می کنند که به ازای هر 9 متر مربع بهتر است یک گلدان گل داشته باشید تا به پاک شدن فضای اطراف کمک کند، گفته می شود که گیاهان برای حذف فرمالدئید از هوا موثر هستند. در ادامه این مطلب نگاهی خواهیم داشت به تنها بخشی از تاثیرات خارق العاده نگه داری گیاهان در منزل و محل کار:

1- درمان سرماخوردگی: گیاهان می توانند با سرما خوردگی مبارزه کنند. طبق تحقیقات انجام گرفته ثابت شده است که گیاهان خانگی اثرات بیماری هایی نظیر سرماخوردگی را تا 30 درصد می کاهند .آنها با افزایش میزان رطوبت در فضا و کاهش وجود گرد و غبار در محیط بی شک یکی از مبارزانِ اصلی سرماخوردگی هستند.

2- کاهش آلودگی هوا: گیاهان حجم شگفتی از آلودگی های شیمیایی که از طریق هوا به ما انتقال پیدا می کنند را از بین می برند. ما همواره و همواره هوایی را استنشاق می کنیم که پر است از آلودگی های خطرناک؛ آلودگی های حقیقتاً خطرناکی که در هوای راکد خانه سبب سردرد و حالت تهوع می شوند.

3- درمان سردرد: گیاهان بهترین مسکن برای سردرد هستند. اگر به دفعات مبتلا به سردرد می شوید، پیشنهاد می کنیم گوشه و کنار خانه خود را به گیاهان سبز آراسته کنید. این گیاهان ذرات گرد و غباری که از عوامل اصلی آلرژی هستند را تقلیل می دهند و به سلامت شما کمک می کنند.

4- تسریع درمان بیماری: گیاهان موجبات شادمانی شما را فراهم می آورند. وجود گل ها و گیاهان در خانه احساس سرخوشی دلچسب، آرامش بخش و خوش بینانه ای به ما می بخشد. نتایج به دست آمده از تحقیقات نشان می دهد بیمارانی که پنجره شان مشرف به باغ و یا گل و گیاه است زودتر از باقی بیماران سلامت خود را باز می یابند.

5- درمان افسردگی: گیاهان سلامت روان شما را تضمین می کنند. تحقیقات ثابت کرده اند که مراقبت از موجود زنده ای حساس و شکننده همچون گل و گیاه در منزل از بیماری هایی همچون افسردگی پیشگیری می کند و به افراد منزوی یا حتی تنها، دلیلی موجه برای زندگی می بخشد.

6- خواب آسوده: نتایج به دست آمده از تحقیقات ثابت کرده است وجود گل ها خصوصاً گیاهانی با برگ های سبز تیره و مقاوم کمک قابل توجهی به بهبود وضعیت خواب در انسان می کند. به طوریکه آن عده از افراد که کنار تخت خواب خود همواره گلدانی از گل می گذارند کمتر از دیگران دچار کابوس های شبانه می شوند.

7- رفع خشکی هوا: همه ی ما می دانیم زندگی ماشینی و استفاده از انواع آلاینده های شیمیایی هوای پیرامون ما را سنگین و ناسالم کرده است و به همین علت در دهه ی اخیر استفاده از دستگاه های بخور در منزل بسیاری افراد خصوصاً آنها که در مناطق خشک زندگی می کنند رواج پیدا کرده است.اما آیا هیچ می دانستید اگر شما در هر یک از اتاق های منزل خود گیاهی نگه دارید به سادگی به مشکل خشکی هوا پیروز میشوید و دیگر نیازی به دستگاه های رطوبت ساز پیدا نمی کنید.

8- فیلتر طبیعی هوا: بهتر است در منزل شما بیش از هر جای دیگر گیاه سبز وجود داشته باشد. زیرا این فیلترهای طبیعی به دلیل تولید حجم قابل توجهی اکسیژن هوای آلوده ی محیط را به خود جذب می کنند تا فعالیت بیشتری داشته باشند.

9- درمان حمله های عصبی: قرارتان آرام می گیرد. براساس گزارش های آمده افرادی که در منزل خود گیاهان بیشتری نگه داری می کنند کمتر دچار حمله های عصبی می شوند. آرام و عمیق تر نفس می کشند و حتی معمولاً کمتر دچار افزایش فشار خون می شوند.

10- شکوفایی ذهن: گل ها و گیاهان نفس می کشند و شما را به تکاپوی رسیدگی به آنها وا می دارند. شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید کودکانی که در منزل خود باغ یا باغچه دارند اصولاً در مدرسه بهتر عمل می کنند و قدرت خیال پردازی بیشتری دارند.

11- کمک به سلامت خانواده: ثابت شده است که گل و گیاه می تواند بر وضعیت جسمی و روحی افراد تاثیر مثبت داشته باشد، به عقیده کارشناسان به دلیل اینکه گیاهان از عوامل هماهنگی در طبیعت هستند، به هماهنگ ساختن نیروهای فکری و جسمی بدن افراد نیز کمک کرده و به آنها تعادل می بخشند.

12- بهبود روابط اجتماعی: تحقیقات نشان داده است مردمی که وقت زیادی با گیاهان صرف می کنند، تمایل به داشتن روابط صمیمی تری با دیگران دارند که این حس باعث افزایش احساس شفقت و غمخواری نسبت به یکدیگر می گردد.

13- جذب ویتامین :Dکسانی که در فضای باز مثل باغ، باغچه یا بالکن، باغبانی و گل‌کاری می‌کنند، در معرض نور خورشید خواهند بود که باعث افزایش ویتامینD در بدن آنها و جذب بیشتر کلسیم می‌شود. همین امر در بهبود خلق و خوی این افراد موثر است.

14- درمان آلرژی: آلرژی معمولا به این دلیل رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما در معرض آلرژن‌ها (مواد آلرژی‌زا) قرار می‌گیرد. بعضی از آدم‌ها ممکن است به گرده‌های خاصی آلرژی داشته باشند. اگر شما بکوشید فرزندان‌تان را از سنین پایین در معرض آلرژن‌ها قرار دهید، سیستم ایمنی آن‌ها توان بیش‌تری برای مقابله در برابر مواد آلرژی‌زا خواهد داشت.

15- افزایش فعالیت: زمانی که در حال فعالیت هستید یا مطالعه می‌کنید، داشتن گیاهان خانگی کمک کننده است و راندمان را بهبود می‌بخشد. گیاهان باعث کاهش سر و صدای داخل و بیرون از خانه می‌شوند و می‌توانند تمرکز شما را افزایش دهند. این ویژگی زمانی که در فضای کوچک و بسته قرار داشته باشید، بیشتر حس می‌شود.

16- افزایش اعتماد به نفس: گل‌کاری و باغبانی و ایجاد محیطی دلپذیر باعث بالابردن حس اعتماد به‌نفس و خوب بودن در فرد می‌شود. باغبانی باعث می‌شود فرد به‌دلیل خلق زیبایی، احساس غرور و رضایت کند.

17- درمان احتقان: احتقان یک اختلال اسـت کـه در اثر آن بیش از اندازه مایع در بینی جمع می شود. این اختلال طبق معمول بعنوان آبریزش بینی شناخته می شود. عده ای از گیاهان آپارتمانی مانند اکالیپتوس با عطر و بویی کـه دارند می توانند بعنوان ضد التهاب طبیعی بـه درمان این مشکل در شـما کمک کنند.

18- درمان فشارخون: گیاه آپارتمانی می تواند استرس را کاهش دهد و همین ممکن اسـت بر فشار خون شـما هم تاثیر بگذارد. استرس یکی از علل بالا رفتن فشار خون اسـت. با مراقبت از گیاهان و لذت بردن از زیبایی آن‌ها در محیط داخل خانه و محل کار، فشار روی قلب کاهش پیدا می کند و این برای پیش گیری از برخی بیماری‌های قلبی مفید اسـت.

19- کاهش سروصدا: شاید شـما تا بحال نمیدانستید کـه گیاه نه تنها توانایی جذب دی‌اکسید‌کربن را دارد، بلکه می تواند سر و صدا را نیز جذب کند. بله، گیاهان آپارتمانی میتوانند اتاق شـما را آرام‌تر کنند و بشما کمک کند تا بهتر یاد بگیرید و بهتر کار کنید.

20- پایین آوردن دمای هوا: یاهان دارای توانایی پایین آوردن درجه حرارت محیط هستند. آن‌ها اینکار را با آزاد کردن بخار و افزایش رطوبت انجام می دهند. این ویژگی میتواند بـه ساخت یک ساختمان سبز کـه با طبیعت مهربان‌تر اسـت، کمک کند. با استفاده از گیاهان در داخل خانه می توانید مصرف انرژی را نیز کاهش بدهید.