حسن یوسف – Coleus Blumei
حسن یوسف یا Coleus با نام علمی Coleus blumei که در گیاه شناسی Solenostemon scutellarioides نامیده می شود گیاهی زینتى از خانواده نعناعیان است با برگ هاى رنگی دارای زیبایی و تنوع خاص که آن را از بقیه گیاهان متمایز می سازد. این گیاه آپارتمانی که در اصل بومی منطقه جاوه است، دارای ۱۵۰ گونه از گیاهان همیشه سبز چند ساله است که ارتفاع آن می تواند به بیش از 60 سانتی متر و گسترش آن به بیش از ۲۵ سانتی متر برسد. دارای رشد سریع است به طوری که برگ های آن پشت سر هم رشد می کنند. این گیاه گرچه گیاهیست دائمی اما در فصل های سرد در صورتی که خارج از گلخانه یا آپارتمان نگهداری شود بسیار آسیب پذیر است.
معرفی گیاه
اگرچه گیاه حسن یوسف یا Coleus blumei دارای گل نیز هست اما عامل اصلی زیبایی آن برگ های زیباست که به رنگ‌های مخلوط قرمز، سفید، سبز، زرد و قهوه‌ای دیده می‌شوند. گل‌های حسن یوسف کوچک و آبی‌رنگ هستند. این گونه دارای تنوع زیادیست که هر کدام دارای برگ‌هایی با رنگ‌ها یا مخلوطی از رنگ‌های مختلف هستند. در فصل سرما بهتر است حسن یوسف داخل آپارتمان یا گلخانه نگهداری شود زیرا سرمای محیط بیرون گیاه را از بین خواهد برد. حسن یوسف گیاهی آفتاب دوست یا پرنور است و نور عاملی است که در بروز رنگ های حسن یوسف تاثیر دارد. علت این که در آپارتمان برگ ها کم رنگ ولی ساقه ها بلند می شوند، کمبود نور است. بنابراین بهتر است گلدان نزديك پنجره جنوبی آپارتمان قرار داده شود.
مراقبت و نگهداری
نور
نور پنجره جنوبی برای گیاه بهتر است ولی پنجره شمالی نیز مناسب است. نور مستقیم و نور کم برای Coleus blumei ضرر دارد.
آبیاری
زمانی که خاک Coleus blumei خشک است آبیاری کنید در فصل های سرما هم صبر کنید تا خاک خشک شود سپس آبیاری نمایید. در زمستان و تابستان آبیاری زیاد داخل منزل که تهویه خوبی ندارند موجب سیاه شدن ساقه های گیاه می شود.
دما
مناسب ترین دما برای Coleus blumei حدود ۱۸ درجه است. هوای خنک را دوست دارد اما سرمای زیاد به گیاه آسیب می زند، در زمستان حتما باید تهویه انجام گیرد. همچنین گرمای تابستان بدون تهویه موجب سیاهی ساقه های گیاه یا قارچ می شود.
رطوبت
رطوبت متوسط هوا معمولاً ۵۰ تا ۷۰ درصد برای Coleus blumei مناسب است، با زیر گلدانی پر از آب هم می توانید رطوبت گیاه را تامین کنید.
تمیزنمودن برگ
نیازی نیست.
گل دهی
معیار زیبایی حسن یوسف برگ های زیبای آن هستند. بهتر است از رویش گل ها جلوگیری شود.
تغذیه
کود دهی در فصل رشد (از فروردین تا مهر) هر دو هفته یکبار، به مقدار 3 گرم در لیتر.
هرس
حذف جوانه انتهایی موجب می شود که شاخه های فرعی هم رشد کنند و گلدان پر شاخه شده و تراکم برگ ها بیشتر شود.
اگر گیاه در اواخر تابستان شروع به گلدهی کرد، با ناخن گل ها را بچینید تا انرژی گیاه صرف تولید بذر و دانه و موجب تضعیف گیاه نشود.
تکثیر
مناسب ترین زمان برای قلمه زنی Coleus blumei فصل بهار است زیرا ریشه های گیاه از لایه زاینده ریشه بیرون می آیند و این لایه در هوای خنک شروع به کار می کند. می توانید قلمه های انتهایی ساقه را به اندازه 5 تا ۸ سانتی متر، به آرامی جدا کنید، مراقب باشید که ساقه های نازک و گوشتی قلمه را فشار ندهید. از پودر هورمون ریشه زایی هم می شود استفاده کرد ولی ضروری نیست. سپس قلمه‌ها را در گلدانی با قطر دهانه 9 سانتی متر، حاوی کمپوست گلدانی قرار دهید. بهتر است نگهداری آن در دمای حدودا 18 تا 20 درجه سانتی گراد و با نور مناسب باشد همچنین مراقب باشید که هرگز خاک گلدان خشک نشود. بعد از 10 تا 14 روز قلمه ها را دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید. هنگامی که قلمه‌ها ریشه دادند آنها را خارج کنید و در گلدانی با قطر دهانه 9 سانتی متر حاوی کمپوست با پایه پیت بگذارید. همچنین مراقب باشید که ریشه‌ها شکسته نشوند.
تعویض گلدان
گلدان Coleus blumei را هر 6 ماه یک بار بررسی کنید، در صورتی که ریشه ها از ته گلدان بیرون زده باشند، گلدان را تعویض کنید.
خاک
خاک مناسب برای حسن یوسف مخلوط خاک باغچه، خاکبرگ، ماسه شسته شده و کود پوسیده دامی است.
عوارض و درمان
برگ ها خشک شده و می ریزند
به علت خشکی و گرمای هواست ، آبیاری را تنظیم کنید.
برگ ها سالم هستند اما می ریزند
هوا سرد است . ممکن است در اثر آبیاری کم هم باشد.
گیاه خود را انداخته است
ممکن است به علت تشنگی یا آبیاری زیاد یا سرمای زیاد یا نور کم و یا از همه مهم تر تابش مستقیم آفتاب باشد شرایط را بررسی کنید
برگ ها زرد شده و می ریزند
ممکن است از رطوبت کم یا تشنگی گیاه باشد ، شرایط را بررسی کنید.
برگ های پایین زرد شده و می ریزد
آبیاری زیاد است آبیاری را کم کنید و زهکش گلدان را بازدید کنید.
برگ ها کم رنگ می شوند
ممکن است به دلیل نور کم و یا شاید استفاده از کود شکری (ازته) باشد.
نقاط سوخته روی برگ ها به وجود آمده اند
ممکن است از غبار پاشی در مقابل نور مستقیم آفتاب باشد .
حشرات پنبه مانند سفید رنگ روی گیاه دیده می شوند
عامل آن شپشک آرد آلود است ، ابتدا با پنبه آغشته شده به الکل یا شیره تنباکو روی حشرات بمالید اگر موثر نبود ، از سموم سیستمیک مثل سم کونفیدور استفاده کنید .
نکات و ملاحظات
- در تابستان می شود حسن یوسف (Coleus blumei) را در زیر سایه درختان محیط بیرون گلخانه کاشت.
- اگر گیاه را در منزل نگهداری می کنید، توجه داشته باشید که مکانش باید روشن باشد تا رنگ برگ هایش را حفظ کند.
- خوشه گل این گیاه در محل مناسب به سرعت رشد می کند که باید بلافاصله قطع شود، زیرا حذف جوانه انتهایی موجب می شود که شاخه های فرعی هم رشد کنند و گلدان پر شاخه شده و تراکم برگ هایش بیشتر شود.
- گلدهی انرژی زیادی از این گیاه می گیرد و موجب تضعیف آن می شود. بنابراین بهتر است هنگام رویش جوانه های گل آنها را قطع کنید.
کلمات کلیدی پیشنهادی برای جستجو و کسب اطلاعات بیشتر از سایر مراجع:
حسن یوسف
Coleus | Coleus blumei | painted nettle | Buntnesse
