معرفی گیاهان هوازی و انواع آن
گیاهان هوازی (Air Plants) گیاهان یونیک و منحصربفردی هستند، که برخلاف گیاهان دیگری که می‌شناسیم و داخل خاک یا آب زندگی می‌کنند، وابسته به این دو بستر نبوده و ریشه‌های آنها در هوا قرار دارد. و مواد مغذی و رطوبت را از ذرات معلق هوا می‌گیرند. همین ویژگی باعث شده که گیاهان هوازی یکی از محبوب ترین و پرفروش ترین گیاهان آپارتمانی یا خانگی باشند که به عنوان هدیه یا تزئین منزل خریداری می‌شوند. این گیاهان از ریشه ی خود تنها برای چسبیدن به سنگ، زمین، تنه درختان و … استفاده می‌کنند.
بیش از 650 انواع گیاهان هوازی وجود دارد که بومی مرکز و جنوب آمریکا و مکزیک هستند. پرورش گیاهان هوازی بسیار آسان است چرا که آنها به مراقبت زیادی احتیاج ندارند و از جمله گیاهانی هستند که نمی‌توانید به آسانی بکشید ! این گیاهان حتی با وجود بی توجهی شما می‌توانند به رشد خود ادامه دهند. این گیاهان برای افرادی که به خاک حساسیت دارند بهترین انتخاب است و حتی دیگر لازم نیست نگران آفت زدن یا آب ندادن به موقع آنها باشید.
مراقبت و نگهداری:
آبیاری :برای آبیاری گیاهان هوازی دو راه متفاوت وجود دارد، راه اول این است که آن را هر 2-3 روز یک بار با اسپری آب غبار پاشی کنید و دیگری این که آن را هفته ای یکبار به مدت یک ربع داخل آب قرار دهید و بعد از خارج کردن آن باید توجه کنید که ریشه گیاه کاملا خشک شود تا باعث پوسیدگی ریشه گیاه نشود. همچنین توجه داشته باشید که این کار باید در زمستان که رطوبت دیرتر خشک می‌شود کمتر باشد.
نور :این گیاهان و گلهای هوازی عاشق نور آفتابند ولی نور مستقیم زیاد باعث سوختگی برگ هایشان می‌شود. اگر گیاه شما به طور طبیعی بر روی درختان رشد می‌کند، آن را مرطوب نگه دارید و در مکانی سایه دار قرار دهید ولی اگر گیاه هوازی‌تان از انواعی است که در طبیعت بر روی زمین رشد می‌کند مثل گیاه تیلاندسیا سایانیا یا تیلاندسیا لیندینایا، این نوع را در درون خانه در آفتاب غیر مستقیم و در بیرون از خانه در مکانی سایه دار قرار دهید.
دما :این گیاهان هوای گرم را دوست دارند و بومی مناطق گرمسیرند پس دمای مناسب برای آنها بین 15-30 درجه است و هیچ وقت نباید بگذارید در هوای سرد قرار بگیرند چون به سرعت باعث نابودی آن ها می‌شود.
گردش هوا :گردش هوای مناسب مهمترین عامل برای داشتن یک گیاه هوازی سالم و شاداب است. پس از قرار دادن آنها در یک ظرف بسته ی بدون هوا خودداری کنید.
کود دهی :در بهار و تابستان به گیاهان هوازی‌تان کود بدهید. از یک کود نیتروژن دار یا کود مخصوص گیاهان زینتی استفاده کنید و با استفاده از آن محلولی با یک چهارم غلظت نوشته شده روی بسته کود درست کنید و روی گیاهان هوازی خود اسپری کنید. به طور کلی این گیاهان دیر رشد کرده و به کود زیادی نیاز ندارند پس محلول کود رقیقی برای آنها درست کنید و بدانید با کود دادن زیاد بیشتر رشد نخواهند کرد و این کار تنها باعث آسیب به آنها می‌شود.
تکثیر :گیاهان هوازی به مرور زمان پاجوش هایی تولید می‌کنند که با جدا کردن آن ها می‌توانید آن را تکثیر کنید. فصل بهار برای اینکار از همه ی فصل ها مناسب تر است.
انواع گیاهان هوازی:
۱. تیلاندسیا سیانا (Tillandsia cyanea) یا پرصورتی: گیاه هوازی پرصورتی اسمش را به خاطر گل زیبای صورتی‌رنگش گرفته که به شکل یک پر زیبا است. نکته‌ی جالب و منحصر به فرد دیگرش این است که می‌تواند هم در خاک به صورت گیاه معمولی رشد کند هم به صورت هوازی و بدون خاک. این گیاه هوازی به ندرت گل می‌دهد و گل‌ش فقط چند روز روی گیاه می‌ماند.
۲. تیلاندسیا یوسنوئید (Tillandsia usneoides) یا خزه‌ی اسپانیایی: خزه‌ی اسپانیایی از نظر ظاهری با دیگر گیاهان هوازی متفاوت است و برگ‌های درهم و بلند دارد. این نوع تیلاندسیا برای آویزان کردن بسیار مناسب است. در محیط طبیعی، ساقه‌های این گیاه روی تنه‌ی درخت پخش می‌شوند و منظره‌ی زیبایی را ایجاد می‌کنند. خزه‌ی اسپانیایی واقعا از اسپانیا نیامده‌است و محققان به خاطر شباهت آن به ریش سربازان اسپانیایی این اسم را انتخاب کردند. خزه اسپانیایی گیاهی رونده است و می‌تواند با گذر زمان روی وسایل‌تان را هم با شاخه‌هایش بپوشاند! همچنین این گیاه عطر ملایمی هم دارد.
۳. تیلاندسیا بالبوسا (Tillandsia bulbosa): این گیاه هوازی شاخه‌های ظریف با ریشه‌ی غده‌مانند دارد و اگر در فضای بیرون از خانه رشد کند، رابطه‌ی همزیستی با مورچه‌ها برقرار خواهد کرد. به طوری که مورچه‌ها از آن به عنوان سرپناه استفاده می‌کنند و گیاه هم از باقی مانده‌ی آب و غذای مورچه‌ها تغذیه می‌کند. همچنین این گیاه با شرایط کم‌نور هم سازگار است. بالبوسا آب و هوای مرطوب را دوست دارد و اگر در جای خشک زندگی می کنید بهتر است هر روز روی آن را با آب اسپری کنید. نقطه ضعف این گیاه این است که اگر آب روی ریشه‌ی آن بماند، باعث پوسیدگی ریشه می‌شود. پس لازم است بعد از آب‌دادن به آن، روی گیاه را کاملا خشک کنید.
۴. تیلاندسیا آرانتوس (Tillandsia aeranthos bergeri): این گیاه زیبا ، هر ساله در فصل بهار گلهای صورتی و بنفش می‌دهد. آرانتوس برگ‌های نوک تیز داشته و به نور غیرمستقیم و زیاد خورشید نیاز دارد. سرعت رشد و جوانه‌زدن این گیاه هوازی نسبت به بقیه‌ی گیاهان هوازی بیشتر است و اگر قصد تکثیر گیاه هوازی را دارید، حتما به این گیاه فکر کنید. از نظر اندازه هم نسبت به بیشتر گیاهان هوازی بزرگ‌تر است و اندازه‌ای حدودا ۱۵ تا ۲۳ سانتی‌متر دارد. گلهای زیبای آرانتوس به رنگ صورتی و آبی اند.
۵. تیلاندسیا یوناتا (Tillandsia ionantha): این تیلاندسیای کوچک اما قوی فقط ۵ سانتی‌متر بلندی دارد و با وجود اندازه‌ی کوچکش، رنگ قرمز و نارنجی زیبایی دارد. رنگ برگ‌های این تیلاندسیا بسیار زیباست و از سبز پررنگ شروع می‌شود و کم کم به رنگ قرمز و صورتی می رسد. خواستگاه این گیاه هوازی جنگل های گرم و مرطوب است و اگر بتوانید شرایط محیطی زیستگاهش را فراهم کنید به خوبی در کنارتان می‌ماند و رشد می‌کند. این تیلاندسیا در اواخر عمرش گل می‌دهد. نام دیگر این تیلاندسیا، فوگو (fuego) است.
۶. تیلاندسیا کاپوت مدوسا (Tillandsia caput-medusae): این تیلاندسیا شکل منحصر به فردی دارد. برگ‌های آن شبیه به مار هستند و به شکل جریان باد به صورت افقی رشد می‌کنند. این گیاه در اوایل تابستان گلهای قرمز یا آبی رنگ می‌دهد.
۷. تیلاندسیا آندریانا (Tillandsia andreana): این تیلاندسیا بومی کلمبیاست و برگ‌هایش در همه‌ی جهات رشد می‌کند. اندازه‌ی گیاه حدود ۱۰ سانتی‌متر است و گلهای لوله‌ای مانندی را تولید می‌کند که از وسط گیاه بیرون می‌آیند.
۸. تیلاندسیا زروگرافیکا (Tillandsia xerographica): این تیلاندسیا بومی مکزیک و به شکل توپ است. این نوع گیاه هوازی کمتر از بقیه‌ی گونه‌ها به آب نیاز دارد یعنی به جای گذاشتن در ظرف آب کافی است آب را به آن اسپری کنید. این تیلاندسیا گل قرمز یا زرد می‌دهد.
۹. تیلاندسیا ماکسیما (Tillandsia maxima): این تیلاندسیا بومی مناطق آفتابگیر است و می‌تواند مدت بیشتری در مقابل نور خورشید بماند. قبل از گل‌دهی، برگ‌های وسط آن به رنگ قرمز مرجانی درمی‌آید و سپس گل بنفش رنگ زیبایی می‌دهد. این گونه می‌تواند هم‌زمان چند گل هم تولید کند.
۱۰. تیلاندسیا کاپیتاته (Tillandsia capitate): این گیاه آب و هوای مرطوب را دوست دارد و در مقابل نور زیاد خورشید مقاوم است. برگ‌های این گیاه قبل از شکفته‌شدن گلهای بنفش رنگش، به رنگ قرمز یا هلویی درمی‌آیند.
۱۱. تیلاندسیا پشمکی (Cotton candy): نام دیگرش تیلاندسیا هوستون است. این گیاه دورگه است و از پیوند دونوع تیلاندسیای دیگر به وجود آمده. این گیاه هوازی گلهای صورتی زیبایی شبیه پشمک تولید می‌کند.
۱۲. تیلاندسیا دیدیستیکا (Tillandsia didisticha): این تیلاندسیا بومی آمریکای جنوبی و یکی از بزرگ‌ترین تیلاندسیاها است که اندازه‌ی آن ممکن است به ۳۰ سانتی‌متر هم برسد. برگ‌هایش به رنگ سبز تیره و صورتی است و گل سفیدرنگ تولید می‌کند.
۱۳. تیلاندسیا فوچ‌سی (Tillandsia fuchsii): نام قبلی این تیلاندسیا، آرجنتی (argentea) بوده‌‌است. برگ‌هایش به رنگ سبز روشن است و ساقه‌ی صورتی رنگی تولید می‌کند که گلی به رنگ بنفش روشن از آن بیرون می‌آید. این گیاه هوازی در محیط طبیعی و جنگل‌ها به صورت گروهی رشد می‌کند.
۱۴. تیلاندسیا فانکیانا (Tillandsia funckiana): برگ‌های این تیلاندسیای زیبا به شکل کلی شبیه پر است و تمام برگ‌هایش در یک جهت رشد می‌کنند و پیچ می‌خورند. این پیچش هم هم‌جهت با شرایط محیطی مثل نور است. برگ‌ها قبل از گل‌دادن زرد می‌شوند و سپس گلی زیبا به رنگ نارنجی پررنگ سربرمی‌آورد.
۱۵. تیلاندسیا گاردنری (Tillandsia gardneri ): این تیلاندسیای جذاب بومی برزیل، ونزوئلا و کلمبیا است و هوای گرم و مرطوب را دوست دارد اما نباید در مقابل آفتاب مستقیم قرار بگیرد. گل صورتی رنگ این تیلاندسیا از اواخر بهار تا اواخر تابستان باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود.
۱۶. تیلاندسیا استریکتا (Tillandsia stricta): خواستگاه این تیلاندزیا آمریکای جنوبی است و می‌تواند در شرایط آب و هوایی مختلفی زندگی کند. این گیاه هوازی در محیط طبیعی روی درخت‌ها و سنگ‌ها هم پیدا می‌شود و گونههای مختلفی دارد. معروف‌ترین گونههای آن استریکتای صورتی برنزی با گل صورتی و استریکتای نیمه‌شب با بابرگ‌هایی به رنگ تیره است.
۱۷. تیلاندسیا چیاپنسیس (Tillandsia chiapensis): این تیلاندسیا هم بومی مکزیک است و می‌تواند در آب و هواهای مختلفی رشد کند. می‌توانید آن را مقابل آفتاب بگذارید یا در محیط نیمه‌سایه نگهداری کنید. این تیلاندسیا می‌تواند تا ۱۲ سانتی‌متر هم برسد و گل‌هایی به رنگ صورتی و قرمز تولید کند.
