علت تغییر رنگ برگها در پاییز

دست هنر نمای طبیعت  در فصل پاییز آشوبی از رنگهای زرد در دل جنگل برپا میکند.درک این تصاویر زیبا ،بی قوه تخیل میسر است و هر کس به سادگی قادر به ادراک آن میباشد. هر سال با آغاز فصل پاییز با دیدن درختان از سرور مبهمی سرشار میشویم در حالی که میدانیم این لذت ،زودگذر و بی ثبات خواهد بود.در مدت کوتاهی برگها به آرامی از ماوای تابستانی خود جدا شده و زمین جنگل را مفروش میکند.

بسیاری از مردم گمان می کنند که یخبندان باعث تغییر رنگ برگها می شود، در صورتی که این تصور درست نیست  زیرا رنگ برخی از برگها قبل از فصل انجماد شروع به تغییر رنگ می کند.

حقیقت این است که فرآیند های شیمیایی که به هنگام آماده شدن گیاه برای فصل زمستان در آن به وقوع می پیوندد عامل تغییررنگ برگها است.

برگها در طول فصل بهار و تابستان مانند کارخانه هایی عمل می کنند چرا که، تهیه غذای لازم برای رشد درختان را به عهده دارند. ساخت مواد غذایی توسط سلولهای ریز بی شمار برگ، که متعلق به بافت سنتزی مزوفیل که میان دو بشره زیرین و زبرین برگ است، و بعضی اوقات این بافت کلرانشیم نامیده می شود صورت می گیرد، زیرا سلولهای این بافت دارای کلروپلاست های بیشمار است که این کلروپلاست ها حاوی اجسام سبز کوچکی می باشند که کلروفیل نام دارند و رنگ برگها را موجب می شوند و در میان سلولهای فتوسنتزی برگ رگبرگ های بیشماری قرار گرفته که از سلول های آوند چوبی و آبکش  تشکیل یافته است که آب و مواد معدنی را به درون برگ آورده، فرآورده های فتوسنتزی را به خارج از ان هدایت می کند. رگبرگ های مزبور نهایتاً به رگبرگ اصلی متصل می شوند که پس از عبور از دمبرگ به سیستم آوندی اصلی گیاه می پیوندند کلروفیلها غذا را برای گیاه از طریق کربن به دست امده از هوا، با هیدروژن ، اکسیژن و مواد معدنی گوناگون موجود در آب و طی فرآیند فتوسنتز فراهم می کنند. در پاییز هنگامی که هوای سرد موجب کاهش فرآیند های حیاتی می گردد فعالیت برگ به پایان می رسد، و موادغذایی قابل دسترس به منظور ذخیره سازی در بهار به تنه درخت منتقل می گردد، و آنچه که در حفره های سلولی برگ باقی می ماند نوعی ماده آبکی است که در ان قطرات چربی، بلور، و تعداد معدودی اجسام زرد رنگ  که به شدت نور را منکسر میسازند، مشاهده می شود که عامل زرد شدن رنگ برگها در پاییز به شمار می رود.

غالبا میزان قند در برگها بیش از آن است که بتواند به سرعت به درون درخت انتقال یابد. در این حالت ترکیب شیمیایی آن با سایر مواد، رنگ های متنوعی را به وجود می آورد. که بین قرمز روشن و قرمز مایل به قهوه ای در نوسان است.در مخروط داران که برگهای خود را در پاییز از دست نمی دهند، به قهوه ای روشن بدل می شود که خود عامل روشنتر شدن برگ در بهار می باشد.

در مدت زمانی که برگها تغییر رنگ  می دهند بر اثر عواملی از محیط که عبارتند از:کوتاه شدن طول روز، کاهش دما و افتادن برگ از درختان خزان پیر شروع می شود.

منبع:فصلنامه علمی و آموزشی فضای سبز(سال اول-شماره 4 –پاییز 72 )