نوشته‌ها

پیوند زدن چیست

پیوند زدن:

پیوند در لغت بدین معنی است که طی آن قسمتی از یک گیاه را روی گیاه دیگر طوری قرار می دهند که آن دو پس از مدتی با یکدیگر جوش خورده و گیاه واحدی را تشکیل می دهند. به گونه ای که گیاه حاصل از اتحاد آنها می تواند به صورت یک گیاه مستقل به رشد و نمو خود ادامه دهد.

پیوند زدن

هدف پیوند

پیوند زدن درختان میوه اغلب با هدف افزایش توان باردهی درخت و بهبود کمی و کیفی محصول انجام می‌شود. با وجود این تعویض ساختار رویشی و باردهی درخت، تنظیم گرده‌افشانی در باغ، استفاده از ویژگی‌های پایه‌های پیوندی به منظور دسترسی به گیاهان کوتاه قد تا بسیار قوی، استفاده از میان پایه‌ها برای رفع برخی از عوارض و نارسایی‌های پیوندی، ترمیم زخم‌های وارد شده به تنه، ریشه و شاخه‌های اصلی درخت، تسریع در آغاز باردهی و موارد بسیار دیگر از اهدافی هستند که همیشه در ایجاد ترکیب‌های پیوندی مورد توجه‌اند.

هدف پیوند

فواید پیوند:

بار زیاد درخت – درشتی یا زیبایی محصول – دوام و ماندگاری بیشتر میوه – کیفیت بهتر محصول – زمان رسیدن میوه –  ازدیاد – جوان سازی – تقویت درختان ضعیف – ترمیم – تقویت و سازگاری با محیط – تعدیل کننده رشد – بهبود گرده افشانی و فروت ست – زود باردهی – جلوگیری از رشد پاجوش

فواید پیوند

فصل پیوند درختان:

بنابر آنچه بیان شد، باید زمانی اقدام به انجام عمل پیوند نمود که گیاه در دوره فعالیت بوده و شیره نباتی در جریان باشد. بنابراین از نظر علمی در هر موقع از سال به استثنای زمانی که گیاه در دوره استراحت به سر می برد و شیره نباتی راکد گردیده می توان عمل پیوند را انجام داد. این نظریه در عمل به اشکالاتی بر می خورد که عملا زمان انجام پیوند را محدود می سازد: مقدار زیاد شیره نباتی مانع ایجاد تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه طبقه مولد و جوش خوردن آنها با یکدیگر می شود و به اصطلاح باغبانان پیوندک در شیره نباتی خفه می شود. حرارت در دوره فعالیت گیاه باعث تبخیر بسیار بالا در پیوندک شده و قبل از آنکه طبقه مولد جوش بخورند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد، گرما پیوندک را خشک کرده و از بین می برد. سرمای زمستان و یخبندان و بطور کلی حرارت کمتر از ۱۰ درجه در هوای اطراف پیوندک نیز مانع فعالیت سلول های نامبرده گردیده و جوش خوردن پیوند را غیر ممکن می سازد. بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده عملا در دو فصل بطور قطعی می توان گیاهان را پیوند کرد. یکی در فصل بهار پس از بیدار شدن پایه و قبل از آنکه شدت شیره نباتی زیاد شود و یا آنکه سرمای اول بهار فعالیت سلول های قسمت هوایی گیاه شود و دیگری در اواخر تابستان و اوایل پاییز (بسته به نوع درخت) که جریان شیره نباتی به اندازه کافی کند شده و سرمای زمستان هنوز فرا نرسیده است. بدیهی است هرگاه ممکن شود با وسایل مناسبی از اثر سوء گرمای تابستان و سرمای زمستان جلوگیری به عمل آید، می توان اقدام به انجام عمل پیوند نمود.

فصل پیوند درختان

انواع پیوند:

1/ پیوند شکمی (سپری): در این نوع پیوند، پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده و ان را در نقطه اختیاری از طول ساقه پایه در زیر پوست قرار می دهند.

2/ پیوند لوله ای: در این روش پیوند، برای گرفتن پیوندک، پوست درخت را به شکل استوانه یا لوله‌ای که طول آن حدود ۲-۱ سانتی متر بوده و روی آن فقط یک جوانه قرار دارد جدا ساخته و پیوندک را جدا می‌ کنند.

3/ پیوند قاشی: از این پیوند زمانی استفاده می شود که درخت پوست نمی دهد و پایه و پیوندک در حالت خواب هستند.

پیوند قاشی

4/ پیوند مجاورتی: تنها پیوندی که ممکن است بدون دخالت انسان انجام گیرد و در طبیعت زیاد دیده می شود. این روش پیوند از زمان قدیم مرسوم بوده است. در جنگلها و باغات دو تنه درخت یا شاخه آنها در اثر تماس دائم و سائیده شدن به یکدیگر پوست بین آنها از بین رفته و با یکدیگر جوش می خورد. در عمل سه نوع پیوند مجاورتی وجود دارد که عبارت اند از پیوند مجاورتی انتهایی، جانبی، شکمی و کمانی.

5/ پیوند پلی: نوعی پیوندترمیمی است که وقتی تنه یا شاخه درختان توسط جانوران، یخبندان زمستانه یا وسایل مکانیکی آسیب می بیند، از آن استفاده می شود.

6/ پیوند اسکنه: برای انجام این روش پیوند، پایه را از محل طوقه، تنه اصلی و یا بازوها برش می دهیم. سپس شکاف هایی در قطر پایه ایجاد نموده و بسته به قطر، یک یا دو شکاف به عمق ۵-۵/۲ سانتی متر ایجاد می کنیم. پیوندک را از شاخه یکساله مناسب به طول ۱۲ تا ۲۰ سانتی متر بسته به نوع گونه انتخاب می کنیم. در انتهای پایینی پیوندک برش مورب ایجاد نموده، به نحوی که پوست در حد فاصل دو قسمت تراشیده شده پیوندک باقی بماند. این عمل، لایه زاینده را از عوامل خارجی حفظ خواهد نمود. سپس شکاف را به وسیله چاقوی پیوند باز نموده و پیوندک را در شکاف و مماس با پوست پایه قرار می دهیم.

پیوند اسکنه

7/ پیوند زینی: این پیوند شبیه پیوند اسکنه است. با این تفاوت که به جای شکاف پایه، پیوندک را شکاف داده و انتهای پایه را از دو طرف به طور مورب تراش می دهند و سپس پیوندک را روی آن قرار می دهند.

8/ پیوند تاجی (زیرپوست): این پیوند، مشابه پیوند اسکنه است. با این تفاوت که به جای ایجاد شکاف، پیوندک را زیر پوست پایه قرار می دهیم.

9/ پیوند نیمانیم: این نوع پیوند، برای سرشاخه کاری بسیار مناسب است و انتخاب شاخه های باریک از قطر ۱/۵ تا ۲/۵ سانتی متر بهتر است. در این نوع پیوند، لازم است پایه و پیوندک هم قطر باشند. اگر اختلاف قطر کمی داشته باشند، بایستی لایه های زاینده یک سمت با یکدیگر تماس داشته باشند. روشهای پیوند نیمانیم شامل: پیوند نیمانیم ساده، نیمانیم زبانه دار، نیمانیم پاشنه دار.

پیوند نیمانیم

10/ پیوند رولپه (اپی کوتیل) و زیرلپه (هیپو کوتیل): یکی از روش های پیوند گردو، پیوند رو میزی اپی کوتیل می باشد. در این روش ابتدا اقدام به جوانه زنی بذر جهت توسعه ریشه و شاخه می کنند. سپس اقدام به سربرداری پایه در قسمت اپی کوتیل نموده و شکافی به عمق ۲ تا ۳ سانتی متر در آن ایجاد می کنند. برای تهیه پیوندک از سرشاخه های یکساله گردو استفاده می شود. برای این منظور شاخه انتهایی با دو تا سه جوانه انتخاب و دو طرف قسمت پایین آن را به صورت مورب تراش می دهند. پس از قرار دادن قسمت برش داده شده پیوندک در شکاف پایه، اقدام به بستن محل پیوند با نوار پلاستیکی مخصوص پیوند می کنند و محل پیوند را به صورت افقی بر روی لوله آب گرم ۲۶ درجه سانتی گراد قرار می دهند. پس از گرفتن پیوند و رشد جوانه پیوندک، گیاهان پیوندی را به گلدان منتقل می کنند.