اصول صحیح آبیاری گیاهان

آبیاری انواع گیاهان زینتی و آپارتمانی و کاکتوس ها در فصل  تابستان و زمستان و مخصوصاً هنگام مسافرت یکی از مشکل ترین جنبه های پرورش گیاهان زینتی است .
گیاهان نیز مانند سایر جانداران به آب نیازمندند و آب نقش مهمی در انتقال مواد غذایی در گیاه و ثبات و شکل آن دارد.

نمیتوان به سادگی معین کرد که یک گل خاص در روز به چند لیوان آب نیاز دارد و در چند مرتبه باید آب داده شود. زیرا این امر به اندازه گلدان ، رطوبت هوا ، محل گلدان ، بزرگی و نوع گیاه و بالاخره بافت خاک بستگی دارد.

گیاهی که در تابستان به یک لیوان آب احتیاج دارد قطعاً در پاییز آب کمتری می طلبد.

از آنجاییکه حیات گل بستگی به رطوبت خاک دارد ( زیرا مواد غذایی تنها به صورت محلول میتوانند جذب ریشه شوند.) لازم است همواره خاک گلدان را مرطوب نگهداریم.
حال اگر میزان رطوبت از حد معینی تجاوز کند خاک به لجن تبدیل شده و سبب پوسیدگی ریشه میشود.
وقتی هوا خشک و گرم است و یا گلدان در مکان پر نوری باشد میزان آب مورد نیاز افزایش می یابد.
در مقابل چنانچه گلدان بزرگ و یا از جنس پلاستیک باشد نیاز به آب نیز کاهش خواهد یافت.
فرمول معجزه گری که بتوان با آن نیاز همه را بر طرف کرد وجود ندارد اما شاید بهترین راه این باشد که هر بار قبل از دادن آب به گیاهان انگشت خود را بر روی خاک گلدان قرار دهیم . اگر خاک خیس بود از آب دادن مجدد خود داری کنیم . اگر کمی مرطوب بود دادن آب ایرادی ندارد اماچنانچه خاک خشک باشد حتما باید به آن آب داده شود.

آبیاری
در مورد آبیاری گیاهان مسئله مهم تنظیم فواصل آبیاری در فصول مختلف است طبق آمار به دست آمده اکثر گیاهان آپارتمانی در اثر افراط در آبیاری و عدم اطلاع مردم از نحوه آبیاری آنان از بین می‌روند. میزان آب در هر آبیاری باید طوری باشد که آب اضافی از گلدان خارج شود تا مطمئن شویم که آب به تمام قسمت‌های گلدان و ریشه‌ها رسیده است. در ضمن با این روش از باز بودن سوراخ زهکش گلدان هم اطمینان حاصل می‌کنیم. آب جمع شده در زیر گلدانی را حتماً باید خالی کنید زیرا مانع تنفس ریشه می‌شود و در نهایت موجب مرگ آن می‌گردد. از دادن آب خیلی سرد و کلردار نیز به آنان خودداری نمایید.

زمان آب دادن گیاهان:

مناسب‌ترین زمان آبیاری در گرم‌ترین ساعات روز، زمانی است که خاک گلدان رو به خشکی نهاده ولی هنوز کاملاً خشک نشده است. جهت راهنمایی و یاری شما به تشخیص صحیح اینکه خاک گلدان در حال خشک شدن هست یا خیر، اولاً باید سطح خاک گلدان خشک باشد. ثانیاً هنگامی که با انگشت به گلدان ضربه می‌زنید باید صدای پوکی بدهد که نشانه خشکی خاک است و نه صدای خفه که در اثر خاک مرطوب تولید می‌شود. خاک مرطوب نسبتاً چسبنده است و خاک دو نم چسبندگی کمتری دارد. خاک ۸۵ درصد گیاهان آپارتمانی بایستی همیشه مرطوب باشد. خاک مرطوب خاکی است که اگر آن را مشت کنید و فشار دهید، فرم گرفته و با یک تلنگر ذرات آن از هم جدا می‌شود.

عوامل مؤثر در آبیاری گیاه:

چنانچه درجه حرارت محیط و شدت نور به هر دلیلی در آپارتمان بیشتر شود نیاز گیاه به آب طبیعتاً بیشتر می‌شود. گیاهانی که در گلدان‌های کوچک هستند یا برای مدتی خاک و یا گلدانشان تعویض نشده نسبت به گیاهانی که در گلدان‌های بزرگ بوده یا خاک آنها و گلدانشان تازه عوض شده، نیاز بیشتری به آب دارند.

در فصل پاییز که هوا رو به سردی می‌رود و به خصوص در فصل زمستان، رشد گیاه هم کمتر شده و ممکن است به طور کلی متوقف گردیده باشد. در این فصل که هنگام استراحت گیاه است، تبخیر آب داخل خاک گلدان نیز کمتر می‌گردد. پس باید از میزان آبیاری آن کاسته و فواصل آن را زیادتر و از افراط در آبیاری آن خودداری نمود. مجدداً در فصل بهار و تابستان میزان آبیاری را بسته به نیاز گیاه افزایش دهید.

به طور کلی گیاهان گوشتی و کاکتوس‌ها به فواصل آبیاری بیشتری نیاز دارند تا گونه‌های دارای برگ‌های نازک نظیر حسن یوسف و پیله‌آ. خلاصه اینکه هرچه گیاهان دارای برگ‌های پهن‌تر و بزرگ‌تر بوده و رشد سریع‌تر داشته باشند دفعات بیشتری به آب نیاز دارند.

نکات زیر میتواند راهنمای خوبی برای نگهداری هرچه بهتر از گیاهان باشد:

۱– در هنگام آبیاری از آبی که سرد نبوده و دمای آن با درجه حرارت محیط زیست آن یکسان و کلر آن نیز خارج شده باشد استفاده نمایید.

۲– توجه داشته باشید جمع شدن آب در زیر گلدانی مضر است و آب اضافی بلافاصله بایستی تخلیه شود و هر چند ماه یک بار نیز اطمینان حاصل نمایید که آب از سوراخ تحتانی آن به آرامی خارج گردد.

۳– خیس نگه‌داشتن مداوم خاک گلدان، هوای موجود در خاک را به بیرون می‌راند و سبب می‌شود ریشه‌های آن در اثر عدم تنفس پوسیده و درنتیجه گیاه تلف گردد.

۴– درجه حرارت محیط زیست گیاهان، جنس گلدان، فصل و نوع خاک آن تأثیر مهمی در تنظیم آبیاری دارد.

۵– یکی از علائم اولیه افراط در آبیاری، زرد شدن برگ‌های تحتانی نظیر دیفن‌باخیا و در برخی از گیاهان مانند لیندا لَخت و شُل شدن برگ‌های فوقانی آن است. توجه داشته باشید افراط در آبیاری علت مرگ بیشتر گیاهان آپارتمانی است.

آبیاری گیاهان در روزهای تعطیل یا مسافرت وقتی که به مدت طولانی منزل نیستید :

اگر چند روزی در خانه نیستیم و دسترسی به فردی نیز نداریم که به گل ها و گیاهان زینتی ما برسد ، خوب چاره چیست باید راهی برای حفظ زندگی گیاهانمان در نبودمان وجود داشته باشد.

اگر در تابستان به مسافرت میرویم ، میتوانیم گیاهانمان را در اتاقی که در مرکز خانه است و آفتاب گیر نیست قرار داده و اگر غنچه یا گلی دارند آنرا قطع میکنیم و یک آب کامل به گیاهانمان میدهیم.
اطراف گلدان را با پیت ( تورب ) مرطوب پیچیده و سطح خاک را برای حفظ رطویت با روزنامه خیسی میپوشانیم.
اگر در خانه باغچه داریم میتوانیم گلدانهایمان را در قسمت سایه در خاک باغچه دفن کنیم تا به مقدار لازم از رطوبت خاک استفاده کنند.
اگر غیبت ما در زمستان باشد میدانیم که گیاهان به آب چندانی نیازمند نیستند و میتوانیم گلدانها را در وسط اتاق قرار داده و خاک را آبیاری کرده و اطراف گلدانها را با پیت مرطوب ( تورب مرطوب ) بپوشانیم .